Willem van Zyl SV/PROG

• http://www.e-family.co.za/ffy/g8/p8232.htm

  ---

https://www.yumpu.com/nl/document/view/20469568/stamboom-kortleven-...

Uiteensetting Voorouers: Willem 1668-1727 x 1694 Oude Kerk Delft Christina van Lovere(ij)n 1678-1728

(Chri)Stoffel, ca.1540-(zie XV.b)

Kind: (Chri)Stoffel (Chri)Stoffelsz

(Chri)Stoffel (Chri)Stoffelsz. leefde nog in 1654 x ca.1594 Machtelt Cornelis, † Delft (zie XIV.f), xx Fijtgen Harmans

Gebeurtenisse:

1. Beurt-/marktschipper Christoffel kwam in 1591 als caegenaer (kagenaar) vanuit Antwerpen naar Delft. Hij woonde aan het Zuideinde in huize ‘t Schaeck.

2. X 1630 Delft Fijtgen Harmans ….-…. Delfshaven Stoffel en Fijtgen woonden voor hun huwelijk resp. aan het Zuideinde en te Delfshaven.

3. Stoffel zou op zijn oude dag rond 1630 tabakspijpmaker zijn geweest, hij gebruikte de initialen SS als hielmerk op zijn pijpen.

STOFFEL JANSZN, afkomstig uit Rosendael, schippersgezel, huwt 13-9-1592 te Delft: A(D)RIAENTGEN COMMERS .
Kind: JAN STOFFELSZ CORTLEVEN

JAN STOFFELSZ CORTLEVEN, geb. ca. 1610, 'van Schipluiden', schipper van een damloper, overl. 8-8-1661 te Delft, huwt

1e 3-10-1632 te Delft: SOETGE WILLEMS, geb. na 1607, overl. 16-7-1651 te Delft. (Dv.: WILLEM HARPERTSZ VAN DEN BURCH, van Cralingen, kuiper, overl. voor 30-8-1651 te Delft, huwt 18-2-1607 te Delft: MAERTGEN JANS, overl. 3-3-1656 te Delft)

2e 14-12-1652 te Delft met Maertgen Cornelis Harleus, huwt

Gebeurtenisse:

1. Jan Stoffelsz. ca.1610-1661 x 1632 Delft Soetje Willems Harpers na 1607-1651 † Delft, □ Nieuwe Kerk (zie XIII.j) Schipper-damloper Jan en Soetje woonden voor hun huwelijk beiden aan het Zuideinde

2. De ouders van Soetje Willems waren Willem Harpersz. (Herpertsz.) * Kralingen en Maertge Jans van der Burgh (x1607). Maertge woonde aan het Zuideinde 236 Brouwerij ’t Hellebaert. Willem Harpersz. kuiper † 1655 woonde voor zijn huwelijk aan de Brabantse Turfmarkt.

3. Oud notariele akten Delft (inv. nr. 1962 folio 94) notaris Johan van Ruiven; Testament 30-08-1651 Soetge Willems, Jan Stoffelsz. Cortleven. Jan’s kinderen Catharijna, Willem en Stoffel werden erfgenamen. Voogden: Daniel Jeroensz. (korendrager) en Gleijn Gleijnsz. (kleermaker). Oud notariele akten Delft (inv. nr. 1962 folio 89) notaris Johan van Ruiven; Inventaris 30-08-1651 Soetge Willems, Jan Stoffelsz. Cortleven. Jan loste schulden af t.o.v. de brouwerij van Roscam (Zwaanshals), scheepstimmertlui en voogd, kleermaker Gleijn Gleijnsz. Jan deed dit af door zijn belangen in de damschuit en de brouwerij te verkopen. Jan’s kinderen Catharijna, Willem en Stoffel werden ook vermeld. Gevelsteen brouwerij “De Roscam” 1659. Zwaanshals. Voogd Daniël Jeroensz., korendrager / brouwersknecht, was gehuwd-1622 met Magdalena Pieters (Zuideinde). Magdalena Pieters was getuige bij de doop van Stoffel Jansz.-1634, de eerste zoon van Jan Stoffelsz. & Soetje Willems. Ook getuige was Maria Michiels, echtgenote van broer Louris Stoffelsz. Magdalena Pieters was tevens getuige bij de doop van Trijntjen Jans-1636, de eerste dochter van Jan Stoffelsz. & Soetje Willems. Voogd Gleijn Gleijnsz., kleermaker, woonde aan het Zuideinde en was twee maal eerder gehuwd geweest voordat hij in 1651 Haessgen Pieters huwde. Magdalena Pieters en Haessgen Pieters zouden dochters kunnen zijn van oom Pieter Stoffelsz.-1571, e.e.a. gezien het voogdijschap van beide voogden Gleijn en Daniël met hun echtgenotes. Helaas is nog niet bekend of deze dames Pieters dochters zijn van oom Pieter Stoffelsz.-1571. x1652 Delft att. Schipluiden Maertgen (Maritge) Cornelis Harlees 1619-1670 * Schipluiden † Delft (geen kinderen) Jan en Maertgen woonden voor hun huwelijk resp. aan de Brabantse Turfmarkt en in de Gasthuislaan. 18-1-2012 26 Huwelijk 30-11-1652: Jan Stoffelsz. Cortleven en Maertgen Cornelis, attestatie op Schipluiden. © DTB Delft inv.127. Maertgen Harlees (ook wel Harleus) was weduwe van neef Stoffel Claesz. ovl. 1648, □ Nieuwe Kerk (geen kinderen) Stoffel Claesz. was eerder gehuwd-1627 Delft met Maertgen Pieters † 1648. Maertgen Pieters was weduwe (x1622) van Robert Jansz. van Sprinckel (zeker 1 kind), zie ook gen. XIV.h.3. Maertgen Harlees stierf in Het Oude Vrouwenhuis “St. Christoffel” in de Papestraat. De Harlezen waren voornamelijk plateelbakkers. Latere eigenaren van pottenbakkerij De Porceleyne Fles waren Jacobus Harlees en zijn zoon Dirck Harlees (zie bijlage 1). Plateelschilder en pottebakker. Oud notariele akten Delft (inv. nr. 1973B folio 89) notaris Schalckius van der Walle; Attestatie 10-10-1657 Jan Stoffelsz. Cortleven is o.a. getuige. Attestatie van schip de Dordrecht. Inventaris van het archief van de weeskamer Delft (Archiefnr. 72); 4870-4875- Stukken betreffende de boedel van Jan Stoffelsz. Cortleven, getrouwd met Zoetge Willems en Maritge Cornelisdr. Harleus, 1651-1671; met bijlagen (5 omslagen en 1 katern). 4870- Inventarissen, rekening en staat met scheiding van de boedel, 1651, 1661, 1663. 4871- Inventaris van de boedel van Maertge Jans, weduwe van Willem Herpertsz., grootmoeder en erflater, 1657. 4872- Rekeningen en staat met scheiding van de goederen van de kinderen uit het eerste huwelijk, 1658, 1660. 4873- Rekening van de goederen van Willem en Stoffel, kinderen uit het eerste huwelijk, 1665 (1 katern). 4874- Rekeningen van de goederen van Stoffel, zoon uit het eerste huwelijk, 1667, 1671. 4875- Rekening en staat met scheiding van de goederen van Willem, zoon uit het eerste huwelijk, 1667. © Regionaal Historisch Centrum Delft. Jan werd waarschijnlijk (vlak) voor zijn overlijden van zijn huis aan het Achterom overgebracht naar de Broerhuissteeg, hoogst-waarschijnlijk het huis van zijn zuster Lijsbeth. Begraven 11-08-1661 Nieuwe Kerk: Jan Stoffelsz. Cortleven. © DTB Delft inv.40. 18-1-2012 27 Oud notariele akten Delft (inv. nr. 1967F folio 3) notaris Johan van Ruiven; Attestatie 29-11-1663, attestatant Maertge Cornelis, weduwe van Jan Stoffelsz. Cortleven, requirant Louris Stoffelsz. Cortleven. Attestatie van schip, damlooper. Maritge Harlees stierf in het ‘Oude Vrouwenhuis’ in de Papestraat en werd op 2 september 1670 begraven in de Nieuwe Kerk te Delft.

Kinders:

1. Stoffel Jansz., ged. 10-12-1634 te Delft, overl. verm. 3-2-1635 te Delft

2. Catharina(Trijntjen) Jans, ged. 3-4-1636 te Delft, begr. 2-8-1679 te Delft, huwt 14-2-1660 te Delft met Willem Dircksz van Zuijlen(.Sv.: Dirck van Zuijlen, timmerman en Grietje Ariens Geerweg)

3. Willem Jansz, ged. 21-9-1642 te Delft.

4. CHRISTOFFEL JANSZ (nr. 716), ged. 9-11-1645 te Delft, schippersgezel, vletter, begr. 7-2-1713 te Delft, huwt 31-3-1675 te Schipluiden met FIJTGE SIJMONS VAN DER SMAN (nr. 717). Bron: http://postmus.freehostia.com/1.432.htm - Saamgestel deur:-John H.M. Postmus te Rotterdam Kind: Catharina (Trijntjen) Jans

Willem Dircksz. van Z(S)uijlen 1637-.... */† Delft(Sv.: Dirck van Zuijlen, timmerman en Grietje Ariens Geerweg) Catharina (Trijntjen) Jans 1636-1679 x 1660 Delft att. Schipluiden □ Nieuwe Kerk □ Nieuwe Kerk (zie XII.h), xx

Aegje Gerrits van Dijck

Gebeurtenisse:

i. Doop 03-04-1636: Trijntjen Jans. © DTB Delft inv.55 folio 179v.

ii. Bij de doop van Willem Dircksz. van Zuijlen in 1637 was tante Trijntjen Claes aanwezig, zie ook gen. XIV.k.2

iii. Trijntjen en Willem Dircksz. woonden voor hun huwelijk resp. aan het Achterom en aan de Geerweg.

iv. Huwelijk 14-02-1660: Catharina Jans Cortleven en Willem Dircsz. van Zuijlen. © DTB Delft inv.72. 18-1-2012

v. Willem Dircksz. van Zuijlen was in 1675 o.a. getuige bij de doop van Jan Stoffelsz, zoon van Christoffel Jansz. en Fijtge Sijmons van der Sman, zie gen. XII.i.1.

vi. Overlijden 02-08-1679: Catharina Cortleven, Langebreedsteeg. © DTB Delft inv.43.

vii. Inventaris van het archief van de weeskamer Delft (Archiefnr. 72);

viii. 7198- Inventaris van de boedel van Catharina Jans Cortleven, getrouwd met Willem van Zuijlen, 1680 (1 katern). © Regionaal Historisch Centrum Delft.

ix. Willem huwde-1680 Delft weduwe Aegje Gerrits van Dijck 1647-1700 (geen kinderen).

x. Ouders van Willem waren Dirck van Zuijlen, timmerman, Drie Akersteeg en Grietje Ariens Geerweg (hun huwelijk-1636). Vader Willem-1637 was volgens zoon Willem reeds overleden vóór 1694. Kind: Willem 1668-1727

Kinderen van Willem Dircxsz. van Z(S)uijlen en Catharina Jans Cortleven (1636) Delft zie XIII.j.2;

1. Catharijna 1661-1705 x1680 Delft Michiel Jansz. van Brontgeest 1631-1706 bierbrouwer */† Delft Michiel was eerder gehuwd-1653 Delft met Petronella Floris van Duijn 1632-1679 † Delft (3 kinderen). Catharijna en Michiel woonden voor hun huwelijk aan het Oosteinde.

2. Jan 1662-….

3. Dirck 1664-1665. □ Nieuwe Kerk

4. Dirck 1666-…. Dirck is in 1680 of 1685 overleden.

5. Willem 1668-1727 x1694 Oude Kerk Delft Christina van Lovere(ij)n 1678-1728 *Amsterdam, † Kaapstad (9 kinderen) Willem werd in 1688 gedoopt en was tuinier in dienst van de VOC, zie bijlage 2.

6. Adrijaen 1671-1702.

7. Nn. 1677. (vermeld in de Archieven als “baarkind”) □ Nieuwe Kerk

Bron: http://henkwesterdijk.nl/genealogie/StamboomKortleven43.1.pdf

https://www.yumpu.com/nl/document/view/20469568/stamboom-kortleven-...

https://www.genealogieonline.nl/en/stamboom-rowel-janssen/I5571.php

http://collectie-delft.nl/nadere-toegangen/weergave/akte/id/2409528...

http://www.knggw.nl/wp-content/leeuw/1906-79-168.pdf

http://www.e-family.co.za/ffy/g8/p8238.htm

INLIGTING:

Nakroos: Dirk(Dirck) van Zuylen

http://postmus.freehostia.com/1.432.htm

Dirk van Zuylen x Grietje Ariëns

1. Wülem(Willem Dircksz. van Suijlen) van Zuylen,3 Mei 1637 x Catharijna Jansz Cortleven, (Dv.: Jan Christoffelsz. Cortleven and Maritge Cornelis Harleus), ţ.1679

2. Ariën, 6 Maart 1639;

3. Sara, 21 September 1642;

4. Judith, 30 Mei 1645;

5. Maria, 19 Februari 1647;

6. Judith, 21 September 1649;

7. Hermanus, 7 Mei 1651; en

8. Ariën, 8 Mei 165

Catharijna Jans Jansz Cortleven, (Dv.: Jan Christoffelsz. Cortleven and Maritge Cornelis Harleus), ţ.1679

h. Kinderen van Willem http://henkwesterdijk.nl/genealogie/StamboomKortleven43.1.pdf van Z(S)uijlen en Catharina Jans Cortleven (1636) Delft zie XIII.j.2;

1. Catharijna 1661-1705 x1680 Delft Michiel Jansz. van Brontgeest 1631-1706 bierbrouwer */† Delft

Michiel was eerder gehuwd-1653 Delft met Petronella Floris van Duijn 1632-1679 † Delft (3 kinderen). Catharijna en Michiel woonden voor hun huwelijk aan het Oosteinde.

2. Jan 1662-… .
3. Dirck 1664-1665. □ Nieuwe Kerk

4. Dirck 1666-…. Dirck is in 1680 of 1685 overleden.

5. Willem 1668-1727 x1694 Oude Kerk Delft Christina van Lovere(ij)n 1678-1728 *Amsterdam, † Kaapstad (9 kinderen)

Willem werd in 1688 gedoopt en was tuinier in dienst van de VOC, zie bijlage 2.

6. Adrijaen 1671-1702.

7. Nn. 1677. (vermeld in de Archieven als “baarkind”) □ Nieuwe Kerk

http://henkwesterdijk.nl/genealogie/StamboomKortleven43.1.pdf -

Gebeurtenisse:

Een tijdgenoot van Gijsbrecht van Zuylen te Delft was Dirk van Zuylen, gehuwd met Grietje Ariëns, zonder dat van familierelatie blijkt. Dit echtpaar liet te Delft acht kinderen doopen : Wülem (later gehuwd met Catharina Jans Cortleven, van wie zeven kinderen volgen) 3 Me i 1637; Ariën, 6 Maart 1639; Sara, 21 September 1642 ; Judith, 30 Mei 1645; Maria, 19 Februar i 1647 ; Judith, 21 September 1649; Hermanus, 7 Me i 1651 ; en Ariën, 8 Mei 165

https://perswww.kuleuven.be/~u0017608/StamboomKortleven36.1.pdf

http://www.knggw.nl/wp-content/leeuw/1906-79-168.pdf

Full text of "De Nederlandsche leeuw : tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde"

https://archive.org/stream/denederlandsche00wapegoog/denederlandsch...

A. Een tijdgenoot van Gijsbrecht van Zuylen te Delft was: Dirk van Zuylen gehuwd met Grietje Ariëns zonder dat van familierelatie blijkt. Dit echtpaar liet te Delft acht kinderen doopen :

1. Willem, 3 Mei 16372 (later gehuwd met Catharina Jans Cortleven) van wie zeven kinderen volgen):-

Van genoemden Willem van Zuylen en Catharina Cortlevens werden te Delft gedoopt:

i. Catharina, 14 Juni 1661; ii. Jan, 30 November 1662; iii. Diri, 22 November 1666; iv. NN, 3 November 1666; v. Willem, 9 December 1668; vi. Catharina, 21 Januari 1670; vii. Catharina, 16 Augustus 1671.

2. Anën. 6 Maart 1639

3. Sara, 21 September 1642;

4. Judith, 30 Mei 1645;

5. Maria, 19 Februari 1647 ;

6. Judith, 21 September 1649;

7. Hermanus, 7 Mei 1651;

8. en Ariën, 8 Mei 1657.

B. Trijntjen en Gerrit kregen hun eerste zoon 2 jaar voor het huwelijk. Trijntjen Claes was in 1637 getuige bij de doop van Willem Dircksz. van Suijlen, latere echtgenoot van Catharijna Jans Cortleven-1636 (zie gen. XIII.j.2). Trijntjen was tevens doopgetuige bij Willem van Suijlens zusje Judith-1645 en broers Dirck-1647 en Arien-1657. Trijntjen Claes, wonend aan de Buitenwatersloot, huwde-1652 Delft weduwnaar Abraham Cornelisz. van Oosterlee ….-1675, woonachtig te Schipluiden.

http://henkwesterdijk.nl/genealogie/StamboomKortleven43.1.pdf

C. Willem van ZYL (van Zijl, van Zeijl, van Zeyl, van Zuijl, ens) volgens Pama en de Villiers het hy van Delft in Holland gekom. Jean le Roux verwys na 'n boek van Professor van Zyl waar melding gemaak word dat Willem van Zyl van Haarlem gekom het en by die Kaap geland het in 1699.

Een bron uit Familia sê dat sy ouers Willem van Zijl van Delft en Aeltje Pieters van Adegeest was, dit lyk my egter onmoontelik omdat hulle albei nog in 1699 in lewe was terwyl Willem self in 1694 verklaar dat beide sy ouers dood was

.

Ek vermoed dat hy op 9 Desember 1688 in Delft gedoop is as die seun van Willem Dirckse van Zuilen en Catharijna Jansz Cortleven
Hy was verkies tot Heemraad van Drakenstein in 1717, 1719, 1723 en 1724. Sy vrou was Christina van LOVEREN. Willem van Zyl gaan op 12 November 1694 in ondertrou met Christina van Loveren in Amsterdam. Hy is dan 26 jaar oud, is van Delft en is tuinier Christina is dan 21 jaar oud en kom uit Amsterdam. Beide se ouers is al dood. Hulle trouw op 23 November in die Oude kerk.

https://www.genealogieonline.nl/family-tree-wilferd-duckitt/I480413...

D. Inligting:

Kinderen van Willem Dircxsz. van Z(S)uijlen en Catharina Jans Cortleven (16??) Delft zie XIII.d.1;

1. Catharijna 1661-1705 &.... Michiell van Brontgeest ….-….

2. Jan 1662-1718.

3. Dirck 1664-1665.

4. Dirck 1666-….

5. Willem 1668-1727 &1694 Christina van Lovere(ij)n 1675-…. A’dam (kinderen, o.a. Johannes)

6. 6. Adrijaen 1671-1702- https://perswww.kuleuven.be/~u0017608/StamboomKortleven36.1.pdf

Willem van Zuijlen 1668-1727

Willem van Zuijlen (van Zijl, van Zeijl, van Zeyl, van Zyl) werd op 9 december 1688 in Delft gedoopt als de zoon van Willem Dircksz. van Zuijlen en Catharijna Jans Cortleven. Willem van Zuijlen jr. ging op 12 november 1694 in ondertrouw met Christina van Loveren in Amsterdam. Willem was toen 26 jaar oud en tuinier. Christina was toen 21 jaar oud en kwam uit Amsterdam. Beide ouders van Christina waren reeds overleden-ingestuur Ds, MG Muller

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bron uit Nederland

Als eerste regel in de SV/PROG staat: Sv/PROG Willem van Zyl

• Delft, Nederland, 1666. In 1692 is by vermeld as burger Stellenbosch; † 8.3.1727. x Christina van Loveren, v. Amsterdam, * omstr. 1675.

Echter, Willem kan niet in 1692 al als burger van Stellenbosch vermeld zijn, want hij en zijn vrouw Christina huwen op 28-11-1694 (!) in de Oude Kerk te Amsterdam en laten op 21-10-1695 hun dochter Wilhelmina te Haarlem dopen en ongeveer 1697 (daar is geen doopbewijs van te vinden) hun zoon Albertus. Zij vertrekken in september 1698 uit Texel met het schip 'De Drie Croonen' -in hetzelfde konvooi als de nieuwe gouverneur Willem Adriaanszoon van der Stel- en komen op 23 januari 1699 aan. Bronnen: het boek Die VanZyl-familie in Suid-Afrika' van prof. Diko van Zyl en Thys van Zyl, 1e uitgawe 1984Buro vir Familienavorsing; Stellenbosch en deel 2: december 2000 uitgegee deur die Van ZYL 300 projek. Daarnaast de huwelijks=- en doopinschrijvingen. Mogelijk is Willem een keer eerder in Kaapstad geweest, maar noch Professor Diko van Zyl, noch ik hebben daar ooit bewijs voor gevonden.

SAG:

a1 Willem van Zyl * Delft, Nederland, 1666. In 1692 is by vermeld as burger Stellenbosch; gesterf: 8 Mar 1727. getroud: Christina van Loveren, van Amsterdam, gebore: omstr. 1675. a. from Teksel Netherland on board ship, "De Drie Croonen", 23.01.1699. Farmed "Vrede & Lust", Franschoek. x oude Kerk, Amsterdam, Nederland 28.11.1694 Christina van Looveren

• b1 Wilhelmina gedoop: Haarlem, getroud: Jean Durand, van Chamotte Chalancon, Dauphiná; hertroud: Jacobus Louw
• b2 Albertus burger Drakenstein, getroud: 6 Mar 1729 Martha Vivier
• b3 Johannes ≈ Kaapstad 4.7.1700 x Stellenbosch 19.4.1732 Catharina VAN EEDEN ≈ 24.7.1712 d.v. Jacobus van Eeden en Regina Christina Deetlof
• b4 Hendrina ≈ 30.10.1701, jonk †
• b5 Gideon ≈ 9.12.1703 x Drakenstein 20.11.1729 Maria Elizabeth VAN EEDEN ≈ 19.4.1711 d.v. Jacobus van Eeden en Regina Christina Deetlof
• b6 Pieter ≈ Drakenstein 12.12.1706, burger v. Drakenstein, boer aan die Olifantsrivier † Vredendal c. 1782 x Drakenstein 26.9.1734 Hester VAN WYK ≈ Stellenbosch 23.10.1712 d.v. Arie van Wyk en Cornelia Helm
• b7 Hester ≈ Stellenbosch 20.4.1709 x Stellenbosch 28.11.1723 Hendrik NUSSER * Hönger, Aken, Duitsland c. 1696, soldaat en boukneg-burger † c. 1733 xx Kaapstad 15.11.1733 Barend SMIT
• b8 Christina ≈ Stellenbosch 14.9.1709 x Friedrich CORBACH a. 1717 v. Hausberge, Duitsland, soldaat en bakker xx Kaapstad 20.7.1725 Hendrik FRAPPE (wew.) v. Amsterdam, Nederland xxx 31.8.1749 Jan DE WINNAAR v. Bergen op Zoom, Nederland
• b9 Johanna ≈ 11.12.1718 x 10.7.1735 Johan Martyn ZANG v. Ortvik, Västernorrland, Swede

  ---

http://www.moustache.nu/genea/parentelen/z-afr/z-afr.htm#BM15228

IV.7 Willem van ZIJL (Willem-4), onderbaastuinier in dienst VOC; boer op Simondium, gebore 1666 te Delft, oorlede op 08-03-1727 te Kaap de Goede Hoop (Z-A). In 'Familia' jrg XXVIII (1991) staat een artikel van N. Smith: "Een (Zuidafrikaanse) tak van de familie van Zijl - nageslacht van Willem van Zijl x Christina van Loveren"

• Hij verlaat in eerste instantie zijn ouderlijk huis in Delft en gaat dan naar Amsterdam om daar te werken. Hij trouwt daar ook.
• Hij vertrekt met zijn gezin vanuit Texel naar Kaap de Goede Hoop, met het schip 'De Drie Croonen'. Op 23 januari 1699 komt hij daar aan.
• Willem ontvangt 12 gulden per maand; zijn 'baas' Jan Hertog krijgt 24 gld.
• Data:
• 1702: Willem kocht een deel van boerderij 'Vrede en Lust', vlakbij Simondium, in de Drakenstein-vallei.
• 1714: Kocht op 11 augustus boerderij 'Leeuwenhoek'met 60 morgen land, in 'de hoek van de 24 rivieren'.
• Volgens een opgave uit 1728 bezit de familie ook De Honingh Fonteijn, bij de Hooningbergh
• 1728: zijn weduwe verkoopt Leeuwenhoek en keert terug naar Drakenstein.

Gebooie op 12-11-1694 te Amsterdam. Bij het inschrijven van het ondertrouwregister verklaarde Willem dat hij 'van Delft' kwam, 26 jaar oud en dat zijn ouders waren overleden. Bij zijn testament in 1713 echter verklaart hij 47 jaar te zijn: een verschil van twee jaar. In dat gezamenlijk testament verklaren Willem en Christina 'als grootouders' dat zij aan Hendrik Elbertsz, kant van de overleden Johanna Cok en Gerrit Elbertsz eeen gelijk deel zullen nalaten als aan hun kinderen. Getroud op 28-11-1694 te Amsterdam, getroud in die kerk te Amsterdam (Oude Kerk) met Christina van LOVEREN (van Looveren), 21 jaar oud, gedoop (Ned. Herv.) op 07-06-1673 te Amsterdam. Zij is in Haarlem ingeschreven als Catharina van Loveren en bekeerde zich tot het katholiek geloof van haar man. Oorlede ± 1730 te Kaapstad. Zij stelde haar testament op 11-02-1730 op en overleed kort daarna. Op 08-08-1730 wordt het testament aan de Weesmeesteren van Kaapstad voorgelezen -als executeurs van den boedel- bij J.b Lever, secretaris. Het betreft haer agt naargelatene kinderen: Willemina, Albertus, Johannes, Gideo, Pieter, Hester, Christina en Johanna (oud 11 jaren). bron: Masters of the Orphan Chamber MOOC8/5.62. Dogter van Jan Juriaansz van LOVEREN en Annetje Jans N.N. Kort na hun trouwen verhuist het gezin naar Haarlem, en laat daar hun kinderen dopen in de rk-kerk Vier Heemskinderen; uit die inschrijving blijkt dat moeder Christina protestants was. Uit hierdie huwelik:

• 1. Wilhelmina, gebore op 21-10-1695 te Haarlem, gedoop (RK / St. Anna) op 21-10-1695 te Haarlem (getuies: Jan van Zijl & Annetje Franken van Rijn). Getroud (1) op 18-jarige ouderdom op 06-05-1714 te Stellenbosch, Cape Province (SA) met Jean DURAND, chirurgijn; boer te Drakenstein, gebore ± 1666 te La Motte Chalançon -Dauphine (Fr), oorlede op 01-03-1727 te Drakenstein. Hij komt in 1690 aan in Kaap de Goede Hoop, als gevluchte Hugenoot. Hy was voorheen getroud met Anna VERMEULEN.

Getroud (2) op 31-jarige ouderdom op 04-10-1727 te Drakenstein, Kaap de Goede Hoop (SA) met Jacobus Pietersz LOUW, 27 jaar oud, gedoop op 16-05-1700, oorlede 08-1778, seun van Pieter Jansz LOUW en Elizabeth WENDELS.

• 2. Albertus (kyk V.9).
• 3. Johannes (kyk V.11).
• 4. Hendrina, gedoop op 30-10-1701 te Cape Town.
• 5. Gideon (kyk V.15).
• 6. Pieter (kyk V.17).
• 7. Hester, gedoop op 20-04-1709 te Drakenstein (RSA). Getroud (1) op 14-jarige ouderdom op 28-11-1723 te Stellenbosch met Hendrik NUSSCHER, gebore ± 1696 te Höngen, Aken (Dld), oorlede ± 1733. Getroud (2) op 24-jarige ouderdom op 15-11-1733 te kaapstad met Barend SMIT, gebore ± 1707.
• 8. Christina, gedoop op 14-09-1709 te Stellenbosch. Getroud (1) ± 1724 met Friedrich CORBACH, gebore ± 1690 te Hausberge? Oorlede 02-1725 te Tulbagh? Uit het Archief van Kaapstad: '10 februari 1725; Testator(s): Fredrik Corbach. R:Tulbagh "Inventaris mitsgaders taxatie van alle sodanige goederen, als 'er sijn naargelaten en met 'er dood ontruijmt door den burger Fredrik Corbach, ten voordeele van sijn nagelatene vrouw Christina van Zijl ter eener, en desselfs onbekende erfgenamen ter andere zijde door de ondergetekende gecommitterde Weesmeesteren volgens opgave van haar, onder presentatie van eeden, namentlijk...." Alsus geïnventariseerd en getaxeeert aan Cabo de Goede Hoop den 10:e Februarij 1725 etc.

Getroud (2) op 15-jarige ouderdom op 22-07-1725 te Tulbagh? Man is Hendrik FRAPPE, Diaken en ouderling van de kerk in Kaapstad. Gebore ± 1678 te Amsterdam (NL), oorlede 1748. Hendrik reisde in 1699 voor de VOC naar Batavia. In 1706 vertrok hij voor de VOC naar de Kaap als Adelborst (midshipman).In 1715 wordt hij aangesteld als First Commissionair voor de slavenhandel op Madagaskar.. Hy was voorheen getroud met Jeanette PRETORIUS, wewenaar van Aletta BOTMA. Getroud (3) op 39-jarige ouderdom op 31-08-1749 met Jan de WINNAAR, gebore ± 1700 te ?? (Ned).

• 9. Johanna, gedoop (Nederd Ger) op 11-12-1718 te Drakenstein, Cape province (getuies: Wilhelmina van Zyl).

Getroud op 16-jarige ouderdom op 10-07-1735 met Johan Martyn ZANG, gebore ± 1710.

Willem van ZYL (van Zijl, van Zeijl, van Zeyl, van Zuijl, ens) volgens Pama en de Villiers het hy van Delft in Holland gekom. Jean le Roux verwys na 'n boek van Professor van Zyl waar melding gemaak word dat Willem van Zyl van Haarlem gekom het en by die Kaap geland het in 1699. Een bron uit Familia sê dat sy ouers Willem van Zijl van Delft en Aeltje Pieters van Adegeest was, dit lyk my egter onmoontelik omdat hulle albei nog in 1699 in lewe was terwyl Willem self in 1694 verlkaar dat beide sy ouers dood was. Ek vermoed dat hy op 9 Desember 1688 in Delft gedoop is as die seun van Willem Dirckse van Zuilen en Catharijna Jansz Cortleven. Hy was verkies tot Heemraad van Drakenstein in 1717, 1719, 1723 en 1724. Sy vrou was Christina van LOVEREN. Willem van Zyl gaan op 12 November 1694 in ondertrou met Christina van Loveren in Amsterdam. Hy is dan 26 jaar oud, is van Delft en is tuinier. Christina is dan 21 jaar oud en kom uit Amsterdam. Beide se ouers is al dood. Hulle trouw op 23 November in die Oude kerk.

Willem het eers gedien as tuinier vir die VOC. Hy koop Jacques de Savoye se plaas Vrede-en-Lust in Simondium 24 Januarie 1702, en sy weduwee verkoop die plaas in 1728. Wilhelmina is gebore op 21 Oktober 1695 in Haarlem. Een of twee jaar later is haar broer Albertus in Velsen, net noord van Haarlem, gebore.

Kinders

Wilhelmina gebore in X Jan Durand, XX 4 Oktober 1727 Jacobus Louw.

Albertus gebore 1697 in Holland, X 6 Maart 1729 Marthe Viviers

Johannes gedoop Kaapstad 4 Julie 1700, X 19 April 1732 Catharina van Eeden

Hendrina gedoop Kaapstad 30 November 1701, nooit getroud, heelmoontlik jonk oorlede

Gideon gedoop Drakenstein 9 Desember 1703, X 20 Nov 1729 Maria Elisabeth van Eeden

Pieter gedoop Drakenstein 12 Desember 1706, X 26 September 1734 Hester van Wijk

Hester gedoop Stellenbosch 20 April 1709, X 28 November 1723 Hendrik Nusscher

Christina gedoop 14 September 1709, X Jurgen Friedrich Corbrach, XX 22 Julie 1725 Hendrik Frappe

Johanna gedoop Drakenstein 11 Desember 1718

Blykbaar was Willem oorspronklik Katoliek en sy vrou hervormd. Willem het op 5 Januarie 1706 die beswaarskrif van Adam Tas (teën van der Stel) ge-onderteken, maar nadat hy deur Willem Adriaan van der Stel onder druk was geset het hy tog die getuigskrif van goedgedrag geteken.

Verwysings:

HG van Zyl "Die aankoms van die stamvader Willem van Zyl" Familia XIV, 1977 no 4

JG le Roux en WG le Roux Ons Drakensteinse Erfgrond: Simondium

Inligting van GenForum verskaf deur Jean le Roux

Saamgestel deur:

Corney Keller corney.keller@hetnet.nl

AM van Rensburg

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Voortrekkerstamouers 1835 - 1845 deur Jan C. VISAGIE (Afrikaans). Protea Uitgewers, Pretoria, 2011. Tweede uitgawe, derde druk 2011. ISBN 978-1-86919-372-0

Bladsy 582 - 583

Jacobus VAN ZYL - b3c2d11e3

Caspar Johannes Jacobus Gert VAN ZYL - b3c2d11e5

Cornelius Johannes VAN ZYL - b5c1d4e1 (volgens De V)

Willem Jacobus VAN ZYL - b5c2d2e7 (volgens De V)

Johannes Petrus VAN ZYL - Ongekoppel

Added by Y. DROST, 27 SEP 2015

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

• Reference: FamilySearch Family Tree - SmartCopy: Jun 27 2017, 9:13:50 UTC

  ---

• Reference: FamilySearch Family Tree - SmartCopy: Jun 27 2017, 9:13:50 UTC

  ---

  
  

Inligting:

http://www.moustache.nu/genealogie/info-pagina's/Zuid-Afrika-info.html

Blijkens het boek van Pama tekent Willem niét met de korte ei uit de Kaapse gerechtelijke stukken, maar met de lange ij. Willem is in 1668 geboren in de omgeving van Delft.25 Zijn achternaam is waarschijnlijk ontleend aan het riviertje de Zijl, een zijarm van de Oude Rijn bij Leiderdorp en stromend naar de Kagerplassen. Hij volgde een opleiding tot hovenier en kwam voor zijn werk in Amsterdam te verkeren. Daar ontmoette hij Christina van Loveren, met wie hij op 12 november 1694 in ondertrouw gaat. Hij is dan 26 jaar en katholiek; zij is 21 jaar en van oorsprong protestant. Kort na het huwelijk verhuist het echtpaar - waarschijnlijk vanwege het werk – naar het Haarlemse waar in 1695 hun eerste kind Wilhelmina geboren wordt. Hun tweede kind Albertus ziet twee jaar later in Velzen ten noorden van Haarlem het levenslicht, een gebied met veel buitenplaatsen en blekerijen. Kennelijk lokt de verdere wijde wereld toch nog meer, mede door de verhalen van Willems broer Frans, die als soldaat in dienst is van de VOC. Via hem horen zij dat passagiers naar Zuid-Afrika een vrije overtocht krijgen, op voorwaarde dat zij ten minste 15 jaar (als boer) op de Kaap verblijven. Zij vertrekken met hun twee kinderen op 22 september 1698 vanuit Texel naar de Kaap, aan boord van de Drie Croonen. Dat gaat in een vloot van zeven schepen. Dat de tocht zwaar is blijkt wel uit het feit dat maar liefst 27 opvarenden gedurende de tocht overlijden. Na bijna 4 maanden komen zij op 23 januari 1699 in Kaap de Goede Hoop aan. Willem gaat aanvankelijk aan de slag als “onderbaas tuinman” in dienst van de VOC op de plaats “Rustenburg” nabij Rondenbosch. In 1700 krijgt hij twee erven aan de Langstraat in Kaapstad. Binnen drie jaar is hij vrijburger en verwerft hij het prachtige wijnlandgoed “Vrede en Lust”, voor de helft in 1702 en later de rest. Hij gaat daarvoor wel een schuld aan. Het gezin groeit snel en telt uiteindelijk negen kinderen: Wilhelmina (1695), Albertus (1697), Johannes (1700), Hendrina (1701, jong overleden), Gideon (1703), Pieter (1706), Hester (1708), Christina (1709) en Johanna (1718). Alle vier zonen nemen deel aan de Grote Trek - mede omdat er steeds minder gronduitbreiding mogelijk is voor de landbouw - en zij worden de stamvaders van een uitgebreid Zuid-Afrikaans nageslacht. Vader Willem ontwikkelt zich tot een invloedrijk burger met vooral een nadruk op de militaire en gezagsaspecten van het leven. In 1703 wordt hij bevorderd tot luitenant, onder bevel van Captain Hercules des Pre, en in 1706 wordt hij Heemraad

    For Vrede en Lust, it is third time lucky! The property is finally sold to a man who is in essence a farmer. His story starts in Delft in 1668, in the home of a Catholic tinsmith, Willem van Zyl Sr (also written Van Seijl) and his wife, Aeltgen (or Nelletgen) Pieters van Adegeest. The Van Zyls, unlike many Hollanders of the time, are sufficiently well-off to own a proper family home in Wijnstraat. True to tradition, the eldest son, Hubertus (or Albertus), learns their father’s trade to take over the family business. While the second, Frans, joins the VOC as a soldier, Willem Jr heads for Amsterdam, the most affluent merchant city in Europe, where he becomes a gardener. Willem finds lodgings in Verwer Street, nowadays situated in the oldest part of the city, and soon meets a 21-year-old Protestant girl who is living with her aunt along the nearby Waal. Christina van Loveren was born in Amsterdam and christened on 7 June 1673, in the same church where she was to be married, which also happens to be the oldest church in the city. Her parents, Jan Juriaensz and Annetje Jans were also married in the Oude Kerk, ten years before christening their little daughter. The fact that there is no church record of Jan and Annetje christening any other babies might indicate that they were childless and adopted the little girl, for at the time it was highly unusual for a couple to have one child only. Jan was buried from the Oude Kerk in 1676 and Annetje in 1680, leaving little Christina orphaned at a very tender age. When the young couple’s banns are first read on 12 November 1694, both Christina and Willem have lost their parents. Their marriage ceremony in the Oude Kerk takes place two weeks later, on 28 November. [1][2] 

The Van Zyls soon move to Haarlem and on 21 October 1695, the eldest of their eight children, Willemina, is christened there. Two years later, Albertus is christened in the town Velsen, just outside Haarlem. Willem and Christina are ambitious and intent on securing a better life for their offspring. Opportunity knocks when Willem’s brother Frans writes to them from the Cape. According to a new scheme, free passage is offered to the Cape, provided they remain there for 15 years. Without much hesitation, they decide that the arguments in favour of leaving weigh heavier than those against. Their links with Holland are neither sentimental nor binding. The fact that both sets of parents have passed away certainly makes the move to the Cape easier. On 22 September 1698, 32-year-old Willem, his 25-year-old wife and their two toddlers board "De Drie Croonen", skippered by Jan Speelman, and sail from Texel. They travel in the same fleet of seven ships as the new Governor Wilhem Adriaen van der Stel, who is on board the Stad Keulen. [1]
During the fearful journey twenty seven people die, mostly from dysentery and fever. The living conditions are desperate. Men and boys sleep on the open deck, whereas the women and daughters share a cabin. Willem and Christina keep all their worldly possessions in a huge old Batavian kist made of Philippine mahogany and finished with splendid Genoese copper clamps. To prevent it from capsizing in turbulent waters, it rests on two front feet only. The very same kist, imbued with countless memories, is now owned by a direct descendant, Mrs Jean Retief, née Van Zyl, of the wine estate Van Loveren in Robertson. [1]
On 23 January 1699 the perilous voyage is finally over. The Van Zyls are welcomed at the Cape with open arms, Willem’s experience as a nurseryman standing him in good stead and he immediately starts work as deputy chief gardener at Rustenburg, the Company’s nursery in Rondebosch. Willem van Zyl never looked back in his new homeland. Barely three years later, the gardener becomes a free burgher, with enough resources to buy one of the Drakenstein’s most splendid farms, as well as two slaves and four horses. Within three days, Vrede en Lust had as many owners. [1]
Two days after Christiaan Ehlers takes transfer, Van Zyl acquires one half of the farm. The other half is transferred in his name a year later, on 11 January 1703. These transactions are recorded in the collection of documents entitled "Transporten en Schepenkennis" (Transport and Shipping Information) in the Deeds Office. Meanwhile, Christina has her hands full raising the expanding family. On 4 July 1700 Johannes is born. On 30 October 1701, Hendrina is christened in Cape Town (she probably died young). On 9 December 1703 Gideon, conceived not long after the family moves to Vrede en Lust, is christened in Drakenstein. On 12 December 1706 it is Pieter’s turn, followed by Hester and Christina on 20 April 1709 and 14 September 1709 in Stellenbosch and lastly, on 11 December 1718, Johanna in Drakenstein. The family flourishes and becomes the founders of a numerous Van Zyl dynasty. All four brothers, Albertus, Johannes, Gideon and Pieter, become farmers in the Drakenstein valley, with the middle boys marrying two sisters, Catharina and Maria Elisabeth van Eeden. Lady luck is smiling upon Willem van Zyl. He joins the burgher defence force as a cavalryman in 1702. The next year he is promoted to the rank of ensign and in 1705 he serves as second lieutenant under Captain Hercules des Pres. Even though he is fast becoming an influential burgher, Van Zyl has to wait for his ambition to be realised. He desires official distinction and on several occasions, dating from 1704, he is nominated for the position of Heemraad. However, he is pipped to the post time and again by other contenders, such as the Frenchman Abraham de Villiers. Fortunately recognition is forthcoming from various sources and Van Zyl certainly proves himself tobe a valued member of local society, capable of handling authority. In the 1706 Minutes of the Magistrate and Heemraden, Willem van Zyl is appointed overseer of a group of tien influential burghers, including the brothers Claude and Charles Marais, his friend Pieter van der Bijl, and the three Nortier brothers, Daniel, Jacob and Jean, who are responsible for the maintenance of roads and drifts (fords) stretching from Van Zyl’s farm to Joostenberg. [1]
On 5 January 1706 Van Zyl signs the petition against Wilhem Adriaen van der Stel’s corruption together with seventy two complainants, including his good friend Adam Tas. Most of the Stellenbosch and Drakenstein farmers are involved in this attempt to impose limitations on the Governor’s tyrannical rule. For Willem van Zyl, this act is as good as a death warrant. The Governor retorts by soliciting 243 signatures from residents testifying to his innocence. Threats convince several farmers, including Van Zyl, to sign unwillingly. When Adam Tas hears of the retraction, he rides out personally to Vrede en Lust to discuss the matter with Willem and Christina. Both are in a quandary: they do not want trouble, yet they are strongly opposed to the Governor. Eventually Van Zyl concedes and withdraws his signature. [1]
By the middle of the year, there is still no positive response to the petition. While the Here XVII are dragging their heels, Van Zyl and eight co-conspirators, all respectable citizens, are ordered to present themselves at the Castle for court appearance. The men decide to ignore the issue, after which they are summoned publicly by means of a poster, but still they stay away. They protest that the nature of their crime has never been mentioned and undertake to ignore any order by the Governor until they receive a reply from Holland. The court case then takes an interesting turn. The fiscal, Christoffel Hasenswinkel, is sent to arrest Van Zyl, who is tipped off about the imminent visit and goes into hiding with his friends. When Hasenswinkel arrives at Vrede en Lust and reigns in his horse, he only finds Mrs Van Zyl and the numerous offspring. Christina is ready for the fiscal. She complains non-stop about the hardships of her existence, about having to cope with a bunch of unruly kids, about a husband who disappears and leaves her in charge of everything. What a miserable life! The Council of Justice finds the men guilty in absentia on 9 August 1706. They are banned to Mauritius for five years’ manual labour without wages. Their possessions are to be confiscated, they are fined and will never again be considered for any political or military position. For months the men go under cover in the veld near Vier-en-Twintig-Rivieren, hiding in the bush, mountains and caves. Three are captured and sent away, but Van Zyl remains fugitive until August 1707, when the tyranny of Governor Wilhem Adriaen van der Stel finally comes to an end upon his being recalled by the Here XVII. [1]
Van Zyl is a prosperous farmer who tries his hand at everything, from viticulture to the cultivation of grains and raising livestock. This is clearly indicated by the annual Opgaafrollen, compulsory inventories stating each person’s possessions for poll tax purposes. In 1702, Van Zyl bought a farm with 8 000 vines and a crop of 10 leaguers of wine; by 1706, the figures for Vrede en Lust have increased to 14 000 vines and 14 leaguers of wine. One leaguer equals 577 litres, and roughly 1 000 vines are needed to produce 1 leaguer of wine. Seven years later, Van Zyl owns 30 000 vines. [1]
The upswing in his fortune is in keeping with general trends and in the course of the 18th century, Drakenstein instead of Stellenbosch becomes the most important centre of viticulture at the Cape. Total Drakenstein figures for 1718 indicate that Van Zyl fares extremely well. He possesses 20 000 vines out of a total of 832 700, and 12 leaguers of wine compared to a total of 448½. As a wine farmer, his success is surpassed only by about five other colonists. By the end of the 17th century, Drakenstein also excels at the cultivation of cereals, winnowing more wheat than either Stellenbosch or the Cape district. In 1702, the year Van Zyl acquires Vrede en Lust, he sows 6 muids of wheat and winnows 20; 4 muids of rye and winnows 40; 2 muids of barley and winnows 10. The decline in the first annual yields indicates that Van Zyl is experimenting with crops, learning the hard way, through experience. As early as 1705 he learns that barley gives disappointing results. In future he will concentrate on wheat, which means that he has to start applying for sowing permits, the first of which is issued on 20 April 1714, on condition that he supplies the Company with one tenth of his crop. [1]
Livestock farming presents its own dilemmas. In Drakenstein, as in Stellenbosch, grazing deteriorates to the point where farmers hardly have sufficient food for their animals. However, compared to wheat and wine, meat fetches excellent prices. Furthermore, sheep and cattle farming do not require huge capital outlays and transportation and labour costs are minimal. To solve the grazing problem, the government issues permits in the well-known hunting territories of the Swartland, the Berg River and Vier-en-Twintig-Rivieren – areas that are nothing more than communal grazing land for the established Cape farmers. The loan farm system, which gradually developed out of the grazing licence system, became very popular. This size of a loan farm was about 3 000 morgen, measured by walking thirty minutes in each of the four wind directions. The procedure was simple and eliminated the need for a surveyor to measure the land. Although in theory the government could confiscate the farm, this happened very seldom in practice. Initially the livestock were left at these outposts to be supervised by grown sons, white servants and reliable slaves. In time the pioneers settled on these farms and built houses. [1]
Van Zyl needs extra grazing for his considerable herds. Having started out with 100 sheep and 20 cattle, he owns 400 sheep and 32 cattle by 1705. The next year, he has 500 sheep and 40 cattle. In 1708, not long after the Van der Stel debacle, he starts renting a second property, De Honing Fonteijn, situated next to the Berg River in the Vier-en-Twintig-Rivieren area where he had been in hiding. He improves the land at his own expense, erects homes and pens for the animals and becomes its rightful owner fourteen years later, after an appealing to the authorities. In 1714, the year he is allowed to return to Holland in terms of his original contract, he purchases Leeuwenhoek in the Lower Berg Valley. The next year, his livestock numbers 700 sheep, 140 cattle and 16 pigs. According to the depiction in E.V. Stade’s famous drawing of 1710, the simple, rural nature of the little Drakenstein community stands in marked contrast to the majestic backdrop of the mountains. Certain beacons are clearly recognizable today, including the Babylon’s Toring. Life is rolling along gently for Willem and Christina van Zyl. They own 3 servants and 5 slaves and employ home teachers for their children. Their lifestyle does not differ much from that of other farmers. Like many of them, Willem occasionally applies for a permit to go hunting game such as eland and hippo. His weapons include a musket flintlock, a pistol and a fencing sword. Several instances of his hunting in the vicinity of the Berg River are noted from 1709 onwards. [1]
Although the Van Zyl’s are prosperous and even see fit to leave a bequest in their will to the Drakenstein poor, Christina’s rectangular house is extremely basic, nothing at all like the fancier letter of the alphabet homes built two generations later. The windows of the hut or hovel are tiny,the interiors dark, rendered even more sombre by clay floors and reed ceilings. The primitive building material weathers badly and the timber for fuel and bricks is cut within wagon-haul. Industriousness and commercial instincts turn Vrede en Lust into a model farm. On Sundays, after the religious sermons, the Drakenstein burghers do their weekly shopping for supplies at the farm shop on Vrede en Lust, a stone’s throw from the church, and far more convenient than travelling all the way to town. On 19 December 1719 there is great jubilation in the Van Zyl household. Willem finally fulfils his ambition to become Heemraad of Drakenstein, despite the ruling that none of the conspirators against Wilhem Adriaen van der Stel would ever be eligible for public office. At last, this deserving man receives the recognition he so desires. On 29 January 1720, he attended his first meeting as Heemraad; thereafter he served two more terms. [1]
In 1721, Governor Maurits Pasques de Chavonnes receive a petition from Van Zyl and a number of friends and neighbours complaining that Khoi women visit their slaves, who were of Malay and other extraction. Of these visits, children are born. The farmers request that these offspring be indentured to those who rear them, otherwise they have no compensation for all their trouble and expense. They also petition for legislation to be imposed and a certain number of years to be determined during which time their slaves cannot be seduced or frightened by the Khoikhoi who recognize no authority. [1]
When Willem van Zyl passes away in the age of 61 years in 1727, Vrede en Lust is a highly desirable property with sixteen slaves. The outbuildings consist of a wine cellar next to the house, bake house, smoke house for curing meat and preserving hides, and a shed with heavy ox-drawn farming equipment such as harrows and ploughs behind the pressing house. The homestead has six rooms downstairs and three attic rooms under the roof. The sitting room is full of glassware and porcelain displayed on shelves for visitors to admire. Intimate friends and family are received in a more comfortable sitting room, concealed from public gaze. Here the family Bible sits on its own stand beside a huge looking glass. Various tables, framed prints and ornamental chests are arranged all over the room. Six chintz curtains with valances are draped across the three windows. [1]
Less lavish is the room to the left, with two curtained beds, clothes shelves and a huge linen cupboard. There is also a jumble of storage items, from hats and medicines to garden seed and iron wire. Most of the chairs seem to have found their way to this room – seventeen altogether. The small, rear room has four beds, two of which are curtained in chintz, and the farmer’s guns. When the appraisers go up into the roof, they use the external staircase at the back of the house. Here they find three storage rooms with miscellaneous items, useful and useless all jumbled together: pots and pans, ropes, glass window panes, grain and beans, canes and curtain rings. Coming downstairs, the appraisers move into the prep room which houses the copper and brass utensils, pots and pans, objects made of tin, wood and iron, and many valuable pewter vessels, spoons, dishes and plates. The kitchen itself, with its floor-level hearth and kettle, pots and pans hanging from the chimney chain, is reserved exclusively for cooking. Contemporary cooking occurred in earthenware vessels, in the Cape as in Europe. Coarse red earthenware containers were made locally, and proved to be the only ceramic table-ware made in the Cape until the 20th century. One seldom sees them in museums nowadays, although they are commonly found in archeological collections of excavated wares. They are easily broken, mundane items like dishes, pans, pots, coal holders and colanders, often with little feet on the base to raise the vessel above very hot coals. [1]
Exactly how prosperous “Vreed en Lust” was, can be deducted from the content of the wine cellar. This building contains 18 leaguers of white wine and 3 of brandy, 1 aum of brandy, 16 empty leaguers, 2 ½ leaguers, a wine press, barrels, a bag of sulphur, salt for curing and preserving meat and hides, spars, thatching, windows and doors to adorn new buildings, bits and pieces for making and repairing vehicles and farm equipment, and moulds for making bricks. In addition, there is a specialised pressing house for the grape harvest. The ten slaves are an important asset in the estate: they came from Timor, Madagascar, Malabar, Bengal and Rio de Lago. Two men were Cape-born, and the single woman slave, Susanna, was originally shipped to the Cape from Bengal in India. In Willem’s will, the widow’s portion is 9 439 guilders, and special provision of 2 000 guilders is made for the 9-year-old Johanna, the only child who has not yet left the parental home. Furthermore, Johanna and her seven siblings receive equal portions of 393 guilders. [1]
On 19 October 1728, Christina sells Vrede en Lust as a going concern to David de Villiers for 10 200 guilders, Cape valuation.6 With Johanna and a female slave, Eva of Rio de la Goa, she moves to house in Table Valley, on which 800 guilders are still owing at the time of Christina’s death in 1730. Her 12-year-old daughter is bequeathed gold and silverware, household effects and other moveable property, as well as the slave, Eva. Christina furthermore stipulates that a feather bed with all its paraphernalia, including silk and linen sheets, should go to her daughter Hester van Zyl, married to the burgher Hendrik Muscher. The remainder of the estate is to be divided amongst the eight children. The inventory compiled after her death shows that she scaled down enormously when she left Vrede en Lust. It is clear that Christina van Zyl left Vrede en Lust with just those possessions required for life in the relatively civilised Table Valley settlement. The wagons, carts, ploughs and cellar equipment which remains behind will henceforth be used by a new generation of farmers. [1]

Die van Zyl familie in Suid Afrika van Prof DJ van Zyl geskrf saam med Frikkie (FJ) en Johan van Zyl 2005

Hy was die 3de seun van Willem van Zijl, die tingieter, by sy 2de vrou, Aeltgen Pieters van Adegeest. Die egpaar was 13 jaar getroud toe hy gebore is. Sy vader was ongeveer 44 jaar oud en sy moeder in haar 30s.

Sy ouers was Katolieke en waarskynlik lidmate van die St Josephkerk in Delft. Waarskynlik het hy dus 'n streng en godsdienstige opvoeding gehad.

Dit is onbekend hoe ver hy op skool gevorder het maar het waarskynlik nie in boekgeleerdheid belanggestel nie, maar eerder in die buitelug met sy hande wou werk, dié dat hy 'n tuinier geword het.

Hy het sy ouerhuis verlaat en in Amsterdam gaan werk en in Verfwerstraat gaan woon. Die straat is vandag in die oudste deel van Amsterdam geleë.

Hy en Christina is in die Oude Kerk in Amsterdam getroud en het kort daarna na Haarlem verhuis.

In 1868 het die V.O.C. hom aangestel as onderbaastuinier aan die Kaap teen 'n loon van 12 gulde per maand en so het hulle verhuis na Suid-Afrika. (Sien "Emigration and arrival in South Africa")

Kort na hul aankoms in die Kaap het hulle Protestante geword omdat die Gereformeerde Kerk in Nederland sedert 1652 die staatskerk in die Kaap was en die Katolieke Kerk gedurende die 1ste eeue nie toegelaat is nie. So het die hele nageslag met moontlike enkele uitsonderings in die laaste dekades van die 20ste en 1ste dekades van die 21ste eeue Protestante geword.

Later was hy 'n wyn- en veeboer, en heemraadslid distrik Stellenbosch en Drakenstein.

Sy woonplaas was "Vrede en Lust" by Simondium, Paarl. Dit is vandag deel van die wynlandgoed Plaisir de Merle.

Hy en Christina het 8 kinders gehad, waarvan sy 4 seuns, Albertus, Johannes, Gideon en Pieter, die Van Zijl geslagte in Suid-Afrika sou voortsit.

Tot ongeveer 1900 was die Van Zijl (Nederlandse) skryfvorm, die algemene skryfvorm van alle lede van die nageslag. Na 1900 het die skryfvorm verArikaans na Van Zyl soos dit oorgwegend tans gebruik word. Blykbaar was die Van Zyl skryfvorm aangeneem deur die meeste persone wat van die oudste seun, Albertus en die jongste seun, Pieter, afstam.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Stamouers
Willem van ZYL (van Zijl, van Zeijl, van Zeyl, van Zuijl, ens) volgens Pama en de Villiers het hy van Delft in Holland gekom. Jean le Roux verwys na 'n boek van Professor van Zyl waar melding gemaak word dat Willem van Zyl van Haarlem gekom het en by die Kaap geland het in 1699. Een bron uit Familia sê dat sy ouers Willem van Zijl van Delft en Aeltje Pieters van Adegeest was, dit lyk my egter onmoontelik omdat hulle albei nog in 1699 in lewe was terwyl Willem self in 1694 verklaar dat beide sy ouers dood was. Ek vermoed dat hy op 9 Desember 1688 in Delft gedoop is as die seun van Willem Dirckse van Zuilen en Catharijna Jansz Cortleven. Hy was verkies tot Heemraad van Drakenstein in 1717, 1719, 1723 en 1724. Sy vrou was Christina van LOVEREN. Willem van Zyl gaan op 12 November 1694 in ondertrou met Christina van Loveren in Amsterdam. Hy is dan 26 jaar oud, is van Delft en is tuinier. Christina is dan 21 jaar oud en kom uit Amsterdam. Beide se ouers is al dood. Hulle trouw op 23 November in die Oude kerk.
Willem het eers gedien as tuinier vir die VOC. Hy koop Jacques de Savoye se plaas Vrede-en-Lust in Simondium 24 Januarie 1702, en sy weduwee verkoop die plaas in 1728. Wilhelmina is gebore op 21 Oktober 1695 in Haarlem. Een of twee jaar later is haar broer Albertus in Velsen, net noord van Haarlem, gebore.

Kinders
Wilhelmina gebore in X Jan Durand, XX 4 Oktober 1727 Jacobus Louw.
Albertus gebore 1697 in Holland, X 6 Maart 1729 Marthe Viviers
Johannes gedoop Kaapstad 4 Julie 1700, X 19 April 1732 Catharina van Eeden
Hendrina gedoop Kaapstad 30 November 1701, nooit getroud, heelmoontlik jonk oorlede
Gideon gedoop Drakenstein 9 Desember 1703, X 20 Nov 1729 Maria Elisabeth van Eeden
Pieter gedoop Drakenstein 12 Desember 1706, X 26 September 1734 Hester van Wijk
Hester gedoop Stellenbosch 20 April 1709, X 28 November 1723 Hendrik Nusscher
Christina gedoop 14 September 1709, X Jurgen Friedrich Corbrach, XX 22 Julie 1725 Hendrik Frappe
Johanna gedoop Drakenstein 11 Desember 1718

Blykbaar was Willem oorspronklik Katoliek en sy vrou hervormd. Willem het op 5 Januarie 1706 die beswaarskrif van Adam Tas (teën van der Stel) ge-onderteken, maar nadat hy deur Willem Adriaan van der Stel onder druk was geset het hy tog die getuigskrif van goedgedrag geteken.

Verwysings:
HG van Zyl "Die aankoms van die stamvader Willem van Zyl" Familia XIV, 1977 no 4
JG le Roux en WG le Roux Ons Drakensteinse Erfgrond: Simondium
Inligting van GenForum verskaf deur Jean le Roux
Saamgestel deur:
Corney Keller corney.keller@hetnet.nl <mailto:corney.keller@hetnet.nl>
AM van Rensburg

(Bygevoeg deur Y. DROST op 15 FEB 2024)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------