Zofia Piramowicz

Zofia Piramowicz (ur. 13 września 1880 w Radomiu, zm. 16 lutego 1958 w Clichy) - artystka-malarka, uczestniczka życia bohemy polskiej w Paryżu

Ojciec Zofii, Witold Piramowicz - adwokat i rejent pochodził z Radomia, matka Klementyna Malhomme, z ziemiańskiej rodziny francuskiej. Zofia studiowała malarstwo w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. W 1901 poznała w Zakopanem Kazimierza Przerwę-Tetmajera, narzeczeństwo tej pary trwało latami, obydwoje nigdy nie założyli rodziny. Zofia kontynuowała studia w Dreźnie, a w 1913 przeprowadziła się do Paryża. W swojej twórczości podejmowała wiele tematów: portrety, pejzaże, martwe natury i kwiaty po ilustracje książkowe i lalki, stosując wiele technik malarskich gwasze, akwarele i obrazy olejne. W Paryżu w latach 20. i 30. wystawiała swe prace regularnie m.in. w paryskim Salonie Niezależnych, w Polsce pokazywała je sporadycznie. Zmarła w Clichy w 1958 i pochowana została na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu.

Jej symboliczny grób znajduje się na Starych Powązkach w Warszawie.

Zbiory Zofii Piramowicz trafiły do rodziny w Warszawie. W 1972 roku w Krakowie urządzono wystawę jej malarstwa.

Studiowała w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych u Karola Tichego, następnie pod kierunkiem Miłosza Kotarbińskiego, po czym wyjechała na studia do Drezna, do szkoły sztuki dekoracyjnej. Powodem wyjazdu z Polski był zawód miłosny i zerwane zaręczyny z Kazimierzem Przerwą-Tetmajerem, którego poznała w Zakopanem w 1902 roku. W 1914 roku przyjechała na uroczystość ślubną do Zakopanego, lecz braki w dokumentach przesunęły uroczystość; w sierpniu wybuchła wojna i Zofia wróciła do Paryża, gdzie już wcześniej mieszkała od 1902 roku. W Paryżu była członkiem Société du Salon d’Automne, Société des Artistes Polonais à Paris, Grupy Paryskiej Polskich Artystów Grafików; regularnie też wystawiała na Salonach Jesiennych, w Salon Tuillerie, w Muzeum Crillon, a także w warszawskiej Zachęcie. W 1917 roku uczestniczyła w „Exposition des artistes polonais à Paris”, w imprezie Bratniej Pomocy, a także w 1935 roku w przeglądzie prac polskich artystów osiadłych w Paryżu, gdzie wystawiała obok malarzy związanych z École de Paris – Eugeniusza Eibischa, Romana Kramsztyka, Alicji Halickiej, Louisa Marcoussisa, Zygmunta Menkesa, Szymona Mondzaina. Była znakomitą ilustratorką, jej prace graficzne docenił Ferdynand Ruszczyc, proponując Zofii Piramowicz w 1919 roku prowadzenie pracowni litografii na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Interesujący jest epizod związany z Atelier Artistique Polonais prowadzonym przez Stefanię Łazarską, która w 1914 roku otworzyła w Paryżu pracownię, gdzie artyści projektowali przedmioty sztuki stosowanej, a przede wszystkim szmaciane lalki inspirowane polskim folklorem i literaturą. Z pracownią współpracowali między innymi Konstanty Brandel, Tadeusz Makowski, a także Zofia Piramowicz. Uprawiała, obok malarstwa olejnego – akwarelę i gwasz, tworząc niewielkie kompozycje o intensywnej palecie kolorystycznej; podejmowała temat martwych natur, najczęściej kwiatów, a także stworzyła dekoracyjny cykl pejzaży orientalnych, które eksponowane były na pośmiertnej wystawie w krakowskim Muzeum Etnograficznym w 1972 roku.

Opracowanie: Stefania Kozakowska

http://www.wiki.ormianie.pl/index.php?title=Zofia_Piramowicz