This project focuses on getting linked all possible actores studied in this thesis about knowledge steering Dutch ability to approach a high level of coherention in its agricultural economics and sustainability by co-operation and exchanging experience.

Netwerken als levend weefsel - ISBN: 990-806303-1-4

Studie naar kennis, leiderschap en de rol van de overheid in de Nederlandse landbouw sinds 1945.*

• Proef‐schrift ter verkrijging van de graad van doctor op gezag van de rector magnificus van Wageningen Universiteit, Professor dr.ir. L. SPEELMAN, in het openbaar verdedigd op dinsdag 17 april 2001 des namiddags om half twee in de Aula door
• promovendus : H. Eelke WIELINGA ‧ 1950 ‧
• para-nymphae : ir. Cees Dirk Roele ‧ Wogmeer 9 jan 1956-2005 aug 21 Wogmeer ‧

Promotores

• professor dr.ir. Niels G. RÖLING ‧ x ‧ bijzonder Hoogleraar Landbouw‧kennis‧systemen in Ontwikkelings‧landen ‧ Wageningen University ‧
• professor dr. Herman Robert 'Hein' van GUNSTEREN ‧ 1940 ‧ Hoogleraar Politieke Theorie‧en & Rechts‧filosofie ‧ Leiden University ‧

Promotie-commissie

• professor dr. Albertus Johannes Gerhardus Maria BEKKE ‧ 1940 ‧ Leiden University
• professor dr.ir. Jan-Douwe van der PLOEG ‧ NL-Friesland 1950 ‧ Wageningen University
• professor dr. Lous van Vloten-DOTING ‧ c.1943 ‧ Nijmegen University
• professor dr. Cees M.J. van WOERKUM ‧ 194- ‧ Wageningen University

Netwerken als levend weefsel

• ISBN‧90‧806303‧1‧4 • NUGI 659 •
• tref‐o‐key‐words: communicatie ‧ kennis~knowledge ‧ leiderschap ‧ overheid~administration ‧ Dutch~Nederlandse landbouw~agriculture ‧ voorlichting~extension ‧
• handelseditie gelijk‧namige dissertatie Wageningen Universiteit : ISBN‧90‧5808‧393‧4
• uitgeverij Uilenreef 's-Hertogenbosch ‧
• no longer available in the bookstore at your corner, maybe in national book~auctions or antiquarian~book~sellers on the internet ‧

—publisher's BLURB—

Onze samenleving kan niet zonder informele netwerken van mensen die elkaar vertrouwen en samen creatief zijn. Maar hoe functioneren zulke netwerken en wat moeten beleidsmakers doen om ze vitaal te houden? En welke vormen van leiderschap zijn daarbij cruciaal? Eelke Wielinga laat zien welke mechanismen aan een gezond netwerk ten grondslag liggen. Hij doet dit aan de hand van de na-oorlogse geschiedenis van de Nederlandse landbouw die als innovatief netwerk avant-la-lettre model staat voor de manier waarop de overheid actieve samenwerking kan stimuleren of frustreren. Dit proefschrift levert een nieuwe kijk op het functioneren van netwerken.

Met 'levend weefsel' als metafoor geeft hij tegenwicht tegen de huidige afreken-cultuur en het zoeken naar 'win-win situaties'. Doelen en verantwoording zijn wel zinvol, maar kunnen ook de vitale ruimte belemmeren die elk netwerk nodig heeft. Niet alleen economisch rendement, maar ook verbondenheid en zingeving zijn drijvende krachten in netwerken. Dat vraagt om een nieuwe benadering van leiderschap. Niet beheersing staat centraal, maar ruimte scheppen voor creativiteit. Dat leidt tot netwerken met sterkere identiteit en meer vertrouwen, waardoor betere taakverdeling en specialisatie mogelijk wordt.

inhoudsopgave

1. inleiding

• creatief en verbonden
• versplinterde structuren
• ...

1. Aanpak

1. Landbouwvoorlichting

1. Kennis

1. Leiderschap

1. Overheid

1. Ecologisch paradigma

• samenvatting ~ summary Literatuurlijst

over de auteur

Eelke Wielinga —1950— poromoveerde in 2001 met Netwerken als levend weefsel aan Wageningen Universiteit. Zijn dissertatie vormt de neerslag van zijn ervaring met kennis-netwerken en interactieve beleids-vorming binnen het —Nederlandse— Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Daar bekleedde hij diverse beleidsfuncties, o.a. bij de Directie Wetenschap en Kennisoverdracht en kreeg hij de kans de veranderende rol van de overheid in het landbouwkennissysteem 'van binnenuit' aan de hand van praktijk-situaties te analyseren. Tijdens deze studie ontwikkelde hij een nieuwe visie op leiderschap en kennnis in vitale netwerken.

Zijn 'verhaal' stoelt niet alleen op ervaring met de Nederlandse situatie, maar heeft ook een internationale grondslag. In Afrika werkte hij aan onderwijsprogramma's voor studenten aan de landbouwfaculteit van de universiteit van Benin. In Nederland was hij vervolgens nauw betrokken bij de 'International Course on Rural Extension'. Intern management en de opbouw van externe netwerken stonden centraal tijdens zijn verblijf in de Filippijnen 1990-1993, waar hij als 'Chief Technical Advisor' verantwoordelijk was voor de Nederlandse bijdrage aan het 'International Training Centre on Pig Husbandry'. In daaropvolgende jaren bereidde hij projecten voor in Vietnam en China. Wielinga toont zich in dit boek een echte 'netwerker'. Nationale problemen ...

samenvatting ~ summary

Behoefte aan een nieuw verhaal

verhalen die zichzelf waar maken

Mensen vertellen elkaar verhalen over de wijze waarop de wereld functioneert. Sommige van die verhalen zijn zo krachtig dat zij richting geven aan wat men doet en daarmee maken die verhalen zichzelf waar. Tot op zekere hoogte, want de werkelijkheid is altijd complexer dan welk verhaal dan ook. Wanneer we te lang aan een bepaald verhaal vasthouden ontstaat spanning tussen de werkelijkheid die we proberen te cre-eren en de werkelijkheid die zich aan ons manifesteert en zich steeds akeliger onttrekt aan onze modellen. Dan is een nieuw verhaal nodig. Levend weefsel als metafoor voor menselijke netwerken biedt een opening naar een nieuw verhaal.

Deze tijd stelt hoge eisen aan de bereidheid van mensen om hun gedrag af te stemmen op hun ecologische en sociale omgeving en om creatief nieuwe oplossingen te ontwikkelen. Er zijn altijd netwerken geweest van mensen die zich met elkaar verbonden voelden en samen creatief werden en ze zijn er ook nu. Met welk verhaal kunnen we het functioneren van zulke netwerken begrijpen en in welke richting moeten we het zoeken wanneer we ze de ruimte willen geven?

de Nederlandse landbouw als decor

De Nederlandse landbouw heeft in de na-oorlogse periode opmerkelijke prestaties geleverd. Opmerkelijk, omdat een klein, dichtbevolkt en ge-industrialiseerd land als Nederland zich een zeer sterke positie op de wereldmarkt voor agrarische producten en voedsel heeft weten te verwerven. Opmerkelijk ook omdat er, zeker in de periode 1956-1984, sprake was van een omvangrijk netwerk van actoren met een grote bereidheid tot onderlinge afstemming en buitengewone innovativiteit, terwijl de basis werd gevormd door een groot aantal onafhankelijke en relatief kleine agrarische gezinsbedrijven. Men zou kunnen zeggen dat de Nederlandse landbouw functioneerde als een netwerk avant-la-lettre, waarin de mechanismen voor afstemming verschillen van die in doelgerichte organisaties zoals een commercieel bedrijf of een bureaucratie. Die mechanismen zijn actueel geworden nu ook bedrijven en bureau-creatie-en zich genoodzaakt zien hun organisatie-principes aan te passen aan de eisen van de plurale netwerk-samenleving.

De recente geschiedenis van de Nederlandse landbouw vormt daarom een boeiend decor voor een studie naar de mechanismen van vitale netwerken waarin mensen zich creatief en verbonden voelen. Dat geldt niet alleen voor de periode van expansie. Minstens zo boeiend is de periode waarin de spanning hoog opliep, omdat de samenleving de kwalijke neven-effecten van het agrarisch productie-systeem niet meer accepteerde. Het eens zo hechte netwerk viel uiteen in verschillende partijen die op zoek moesten naar nieuwe verhoudingen tot elkaar en de rest van de samenleving. Veel mensen die dit van dichtbij meemaakten zullen 'boeiend' hier letterlijk opvatten als 'beklemmend'. In mijn observatie is dit gevoel van beklemming nog sterk aanwezig in de Nederlandse landbouwwereld. De behoefte aan nieuwe verhalen is manifest.

de opdracht voor deze studie

Aanleiding voor deze studie vormden twee beleidstrajecten waarin ik heb mee-gewerkt als ambtenaar bij het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij -LNV- in de periode 1993-1995. Een traject bracht de veranderende positie van intermediaire organisaties in het landbouw-kennis-systeem …

—to be continued soon—

ACTORES in & on this thesis

• etc. —A— —B—
• A.J.G.M. BEKKE ‧ x ‧ Leiden University ‧ —C— —D—
• mw. L. van Vloten-DOTING ‧ x ‧ Nijmegen University ‧ —E— —F— —G—
• H.R. -hein- van GUNSTEREN ‧ x ‧ Hoogleraar Politieke Theorie‧en & Rechts‧filosofie ‧ Leiden University ‧ —H— —I— —J— —K— —L— —M—
• Sicco Leendert MANSHOLT ‧ 1908-1995 ‧
• —N— —O— —P—
• J.D. van der PLOEG ‧ x ‧ Wageningen University ‧ —q— —R—
• [ Niels G. RoLING] ‧ x ‧ bijz. Hoogleraar Landbouw‧kennis‧systemen in Ontwikkelings‧landen ‧ Wageningen University ‧ —S—
• —T— —U—
• —V— —W—
• H.E. -eelke- WIELINGA ‧ 1950 ‧ nu:Driebergen-NL ‧ promovendus ‧
• [ Cees M.J. van WOERKUM] ‧ x ‧ WUR-the Netherlands ‧
• —X—
• —Y—
• —Z—

—————————etc.