Follow
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VI
SŁOWNIK HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNY ZIEM POLSKICH W ŚREDNIOWIECZU
Międzybrodzie Bialskie - Wikipedia
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02mQmHN5zpFo...
Społeczność Międzybrodzie Bialskie
2 dni ·
Międzybrodzkie przysiółki: SKARCZ (SKORC)
Skarcz (w miejscowej wymowie: Skorc) to najdawniej znana część Międzybrodzia, pierwsza nazwa z terenu przyszłej wsi, jaka występuje w źródłach. Nazwa dość jednoznacznie wskazuje na to, że był to teren pozyskany pod uprawy poprzez wykarczowanie rosnących tu drzew. Już w inwentarzu księstwa oświęcimskiego z 1508 r., przy opisie powinności poddanych klucza kobiernickiego, wspomina się o tym, że porąbczanie mają pracować na łące w Skarczu. Z kolei w inwentarzu z 1525 r. odnotowano, że mieszkańcy Kobiernic i Brzezinki odpłatnie skosili trawę na łące Skarcz, a siano zwieźli do Oświęcimia. Łąka zajmowała obszar pomiędzy prawym brzegiem Soły a ramieniem Żaru, opadającym na północny zachód. To tutaj lustrator królewski, spisujący w lipcu 1549 r. inwentarz dochodów zamku oświęcimskiego, odnotował pierwszych dwóch znanych z imienia mieszkańców nowo powstającej wsi: Jakuba Łyko i jego syna Grzegorza. Korzystali oni z tradycyjnego dla nowych osadników okresowego zwolnienia od pańszczyzny i czynszów. Byli zobowiązani jedynie do składania charakterystycznej dla osadnictwa na prawie wołoskim tak zwanej dani baraniej (od każdych stu owiec – 5 baranów i 2 sery). Zapewne od nich lustrator uzyskał informację, że po drugiej stronie Soły (na jej lewym brzegu) również osiadło 4 kmieci, a kolejnych 6 uznał za swoich poddanych kasztelan lubelski Florian Kasper Zebrzydowski, gdyż gospodarstwa założyli na gruntach dzierżawionej przez niego królewskiej wsi Lipnik. Owe dwie grupy osadników dały początek dwóm późniejszym wsiom: Międzybrodziu Kobiernickiemu i Międzybrodziu Lipnickiemu. Jak widać, Międzybrodzie Kobiernickie (z łacińska nazywane w dokumentach Międzybrodzie ad Kobiernice, czyli Międzybrodzie przynależne do Kobiernic), zwane początkowo także Skarczem lub Karczem (w miejscowej wymowie: Skorc) rozwijało się na obu brzegach Soły. W 1557 r. lustrator po łacinie zapisał, iż „villa na Skarczu novit locata” (wieś na Skarczu nowo założona) liczy 7 kmieci (zapewne z rodzinami), korzystających z „wolnizny”, a zobowiązanych jedynie do płacenia na św. Michała po 2 marki (tzw. grzywny, równe 48 groszom), składania opisanej już dani baraniej oraz daniny w kogutach (po 2 od niektórych rodzin). W czasie lustracji dóbr królewskich województwa krakowskiego w 1564 r. odnotowano, że liczba osadników zwiększyła się o rodziny dwóch kolejnych kmieci.
Prawdopodobnie w 1582 r. z 10 wsi starostwa oświęcimsko-zatorskiego utworzono tzw. niegrodowe starostwo zatorskie. W jego skład weszły także wsie klucza kobiernickiego: Kobiernice, Porąbka, Bujaków i Międzybrodzie Kobiernickie. Kolejni szlacheccy dzierżawcy otrzymywali te dobra przeważnie w dożywotnie użytkowanie, a za zgodą królewską uprawnienie to często przechodziło – po śmierci dotychczasowego dzierżawcy – na członków jego rodziny. I tak starostwem zatorskim na przełomie XVI i XVII w. zarządzali kolejno Andrzej Tęczyński (ówczesny wojewoda krakowski), Marcin Leśniowolski (niekiedy nazywany Leśnowolskim bądź Lesznowolskim), wdowa po nim Anna z Kuflowa, a wreszcie syn Marcina i Anny – Paweł Leśniowolski.
W 1592 r. mieszkańcy wsi dzierżawionych przez Marcina Leśniowolskiego: Kobiernic, Porąbki, Bielan, Łęk, Dworów, Monowic i Brzezinki, a rok później – zapewne za ich przykładem - Międzybrodzia powstałego na Skarczu, skorzystali z możliwości poskarżenia się do króla na dzierżawcę starostwa. Efektem skargi międzybrodzian był dekret króla Zygmunta III Wazy z 18 lipca 1593 roku. Zygmunt III określa w nim ciężary, jakie mają ponosić poddani wsi Skarcza, a to na podstawie ugody tych poddanych ze Starostą Zatorskim Pawłem Leśniowolskim (poprzedni starosta – Marcin Leśniowolski – zmarł w styczniu 1593 r.):
„Zygmunt trzeci z Łaski Bożej król polski… oznajmujemy wszem i każdemu z osobna, iż gdy przyszli do nas poddani nasi ze wsi Karcza do starostwa zatorskiego należącej, z skargami na urodzonego Pawła Leszniowolszkiego z Obór, starostę Zatorskiego, albo raczej sprawcę onego starostwa, o pewne krzywdy i doległości swe a to strony robót, podatków i innych doległości swych, gdy zaraz imieniem pomienionego starosty znoszono się przed nami i urzędniki dworu naszego z poddanemi pomienionymi o tych skargach, takie zatem postanowienie i wyrok na ten czas za zezwoleniem obu dwu stron, tak starosty pomienionego imieniem, jako i poddanych, przez nas jest uczyniony: naprzód co się robót dotycze i zaciągów, podjęli się poddani dwa dni w tydzień pieszo ręczną robotę, jako zagrodnicy, odprawować, wychodząc na robotę o wschodzie słońca a o zachodzie z niej schodząc, w południe słuszny odpoczynek, a przynajmniej dwie godzine mając, ale ról i gruntów nie mają mieć więcej, jedno jako i insi wszyscy drugich wsi zagrodnicy, co my potwierdzamy niniejszym listem naszym, warując, żeby poddani nigdy na więtszą nad to, jako już postąpili, robotę nie beli wyciągani ani przymuszani, krom jednak robót tych, które do łowienia ryb, także naprawowania i budowania stawów i jazów są z dawna powinni i które bezednia odprawować postąpili. Czynszów i innych popłatków nie ma żadnych pomieniony starosta na poddane podwyższać ani ich podbijać, jeno te które są w inwentarzu dawnem i regestach lustratorskich i rewizorskich opisane, kazać wybierać. Które to postanowienie, tu opisane tym listem naszem utwierdzamy i umacniamy i aby wszystko to całe i nienaruszenia jako przez poddane tak i przez starosty nasze chowano i trzymano beło, skazujemy i postanawiamy na co dla lepszej pewności i świadectwa pieczęć nasza koronna jest przyłożona.”
Przykładu użycia nazwy Skarcz na określenie całego Międzybrodzia Kobiernickiego dostarcza mapa, wydana tuż przed I rozbiorem Polski w 1772 r., a opracowana przez włoskiego astronoma, mierniczego i matematyka Giovanniego Antonia Rizzi Zannoniego. Na 17. arkuszu tej mapy, na północ od Międzybrodzia (zapewne Lipnickiego) naniesiono nazwę Skarz (co odczytane z włoska czy niemiecka, odpowiada nazwie Skarc).
Mimo różnych przeciwności losu: powodzi, epidemii i wojen, pierwszy przysiółek Międzybrodzia Kobiernickiego istniał i rozwijał się powoli. Grupy domów, składające się na ten przysiółek, widać na pierwszej wielkoskalowej mapie Galicji z lat 1775-1778. Trzy grupy domów położone były w bezpośrednim sąsiedztwie drogi, biegnącej z Kęt do Żywca prawym brzegiem Soły. Wprawdzie nazwa „Skorcz” była umieszczona dalej na północ, za ujściem z lewej strony do Soły Żarnówki Dużej, ale – jak wspomnieliśmy – nazwa ta oznaczała tu całą wieś Międzybrodzie Kobiernickie, albo przynajmniej jej znaczną część (bo obok widnieje też nazwa „Zarnuwka”).
Skarcz odnotowano jako niwę, obejmującą role poszczególnych kmieci, uprawiających jej części, w dokumentach pierwszego katastru gruntowego (spisu sporządzonego głównie dla celów podatkowych) zwanego metryką józefińską (od imienia cesarza austriackiego Józefa II, który zarządził ten spis w 1785 r.). Podział na owe niwy (w tym Skarcz) stosowano też do kolejnych spisów, służących administracji zaborczej w późniejszych latach, m.in. w drugim katastrze gruntowym w latach 20-tych XIX w. (tzw. metryka franciszkańska).
Pierwszy szczegółowy widok Skarcza przedstawia mapa katastralna z 1845 r. Zapisana z czeska nazwa „Skrcz” wydaje się odnosić do całego obszaru względnej równiny pomiędzy prawym brzegiem Soły a stromym wałem Żaru, na północ od ujścia (z lewej strony) Ponikiewki. Znajdujące się tu grupy domów zostały nazwane od ról, które przydzielono tu kiedyś dawniejszym osadnikom: Szymalacka (obejmująca ok. 30 gospodarstw) i Klimowska (ok. 10 gospodarstw), błędnie opisana jako Klimowiska. Jeden z budynków u Szymalaków wyróźnia się różowym kolorem – to prawdopodobnie „pańska karczma”, wystawiona przez Tomkowiczów – ówczesnych właścicieli dóbr kobiernickich i wydzierżawiana później żydowskim arendarzom. Rzuca się w oczy dość regularny podział na wąskie działki gruntu. Schematycznie zaznaczono spływające po zboczach Żaru potoki: bardziej na południe potok Obłaźny (który prawdopodobnie wyznaczał południową granicę Skarcza) i bardziej na północ - potok Grabiczów, nazwany tak zapewne od właścicieli gruntów, przez które przepływał.
Nowe informacje przynosi widok tego terenu na drugiej wielkoskalowej mapie Galicji z lat 1861 – 1864. Służąca celom wojskowym mapa ma już naniesiony most przez Sołę, prowadzący od drogi Kęty-Żywiec poniżej Skarcza do Międzybrodzia Lipnickiego, nieco na północ od ujścia Ponikiewki. Z notatek, pozostawionych przez Antoniego Schneidra, XIX-wiecznego krajoznawcę i encyklopedystę galicyjskiego, wiadomo, że pierwszy, drewniany most przez Sołę w Międzybrodziu zbudowano w 1860 r. Wiadomo też, że letnie wylewy Soły regularnie go uszkadzały bądź całkowicie niszczyły i do czasu odbudowy mostu trzeba było - jak dawniej – pokonywać rzekę brodami bądź łodziami. Właśnie miejsce takiej przeprawy łodzią zaznaczył kartograf na północ od mostu, na wysokości Szymalaków. Jest też jeszcze jednej nowy element – kapliczka, zaznaczona na prawym brzegu Soły na południe od zabudowań Skarcza. To prawdopodobnie kapliczka „U Jona”, poświęcona św. Janowi Kantemu, a wystawiona w związku z cudem ocalenia przed utonięciem dobytku żywieckiej mieszczki Hylińskiej, której wóz pełen towarów porwała woda Soły.
Na nieco późniejszej wielkoskalowej austriackiej wojskowej mapy Galicji z lat 1873-1879 (tu: wersja zaktualizowana w 1902 r.), w skali 1:25000 (tzw. trzecie wojskowe zdjęcie topograficzne), w oczy rzuca się to, że most na Skorc jest zbudowany dalej na północ, mniej więcej na wysokości przysiółka Pod Górą w Międzybrodziu Lipnickim.
Prawdopodobnie dla celów statystycznych w różny sposób określano obszar przysiółka. W X tomie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, wydanym w 1889 r., zanotowano, że Skarcz (albo Skorcz) to osiedle w Międzybrodziu Kobiernickim, liczące 79 domów i 457 mieszkańców. Z kolei według austriackiego spisu statystycznego z 1900 r., Skarcz zasiedlało 177 mieszkańców, zamieszkałych w 26 domach.
Na odręcznie namalowanej w 1931 r. przez miejscowego nauczyciela Tadeusza Kłosińskiego mapie odnotowane zostały nazwy kolejnych potoków (oprócz wcześniej wymienionych: Obłaźnego i Grabiczów), spływających ze stoków Żaru i łączących się w strugę płynącą obrzeżem Skorcza. Są to potoki Wojtyłów, Szymalaków i Kołków. Uzupełniona kilka lat później mapa prezentuje również obszar sztucznego zbiornika, powstałego w wyniku spiętrzenia wód Soły zaporą na pograniczu Międzybrodzia Bialskiego i Porąbki. Jak widać, to jezioro w 1936 i 1937 r. pochłonęło całkowicie najstarsze osiedle wsi…
Niestety, nie są znane zdjęcia, na których byłoby w miarę wyraźnie widać cały Skarcz. Na zdjęciu, wykonanym najpóźniej w 1911 r. przez dra Wopfnera, widać blisko jego lewej krawędzi tylko kępy drzew, skrywające domostwa przysiółka i podpory mostu na Sole. Podobnie na pocztówce z przełomu lat 20/30, na której przy prawej krawędzi można dostrzec most i na lewo od niego – zadrzewienia, wśród których są domy Skarcza. Most można obejrzeć na pocztówce H. Sroczyńskiej z Kęt z połowy lat 20-tych XX w. Przypuszczalnie domy przysiółka przedstawiają zdjęcia, pokazujące obiekty taksowane przez sądową komisję do celów ustalenia kwoty odszkodowań, należnych mieszkańcom w związku z wysiedleniem terenów pod jezioro. Może ktoś ma w rodzinnym albumie jakieś inne zdjęcia ze Skorca i podzieli się tymi widokami z nami?
Ilustracje:
1. Karta z inwentarza prowentów zamku oświęcimskiego z 1549 r.
2. Fragment mapy Rizzi-Zannoniego z 1772 r.
3. Fragment austriackiej wojskowej mapy Galicji z lat 1775-1778 (tzw. mapy Miega)
4. Fragment austriackiej mapy katastralnej z 1845 r.
5. Fragment austriackiej wojskowej mapy Galicji z lat 1861 – 1864
6. Fragment austriackiej wojskowej mapy Galicji z lat 1873-1879 (wersja zaktualizowana w 1902 r.)
7. Fragment mapy Kłosińskiego z 1931 r.
8. Zdjęcie Żaru i przełomu Soły pod nim dra Wopfnera
9. Pocztówka z widokiem Żaru i doliny Soły z przełomu lat 20/30
10. Pocztówka H.Sroczyńskiej z mostem wiodącym na Skorc
11-13. Zdjęcia domów do wysiedlenia – prawdopodobnie na Skorcu.
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
1786 Międzybrodzie Lipnickie U 36, M 15, Z 15, Międzybrodzie Kobiernickie U 25, M 06, Z 15
1787 Międzybrodzie Lipnickie U 42, M 12, Z 25, Międzybrodzie Kobiernickie U 33, M 05, Z 18
1788 Międzybrodzie Lipnickie U 39, M 08, Z 28, Międzybrodzie Kobiernickie U 30, M 04, Z 17
1789 Międzybrodzie Lipnickie U 32, M 11, Z 36, Międzybrodzie Kobiernickie U 31, M 10, Z 25
1790 Międzybrodzie Lipnickie U 52, M 10, Z 38, Międzybrodzie Kobiernickie U 37, M 06, Z 31
1791 Międzybrodzie Lipnickie U 38, M 05, Z 14, Międzybrodzie Kobiernickie U 38, M 09, Z 13
1792 Międzybrodzie Lipnickie U 49, M 09, Z 23, Międzybrodzie Kobiernickie U 27, M 03, Z 05
1793 Międzybrodzie Lipnickie U 47, M 09, Z 19, Międzybrodzie Kobiernickie U 33, M 03, Z 17
1794 Międzybrodzie Lipnickie U 51, M 10, Z 21, Międzybrodzie Kobiernickie U 36, M 11, Z 13
1795 Międzybrodzie Lipnickie U 34, M 05, Z 41, Międzybrodzie Kobiernickie U 30, M 04, Z 37
1796 Międzybrodzie Lipnickie U 57, M 11, Z 17, Międzybrodzie Kobiernickie U 49, M 07, Z 14
1797 Międzybrodzie Lipnickie U 54, M 07, Z 20, Międzybrodzie Kobiernickie U 30, M 09, Z 21
1798 Międzybrodzie Lipnickie U 50, M 07, Z 17, Międzybrodzie Kobiernickie U 38, M 09, Z 10
1799 Międzybrodzie Lipnickie U 41, M 08, Z 14, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 05, Z 27
1800 Międzybrodzie Lipnickie U 50, M 12, Z 23, Międzybrodzie Kobiernickie U 33, M 08, Z 26
1801 Międzybrodzie Lipnickie U 44, M 17, Z 46, Międzybrodzie Kobiernickie U 34, M 09, Z 28
1802 Międzybrodzie Lipnickie U 51, M 12, Z 52, Międzybrodzie Kobiernickie U 41, M 08, Z 36
1803 Międzybrodzie Lipnickie U 48, M 02, Z 16, Międzybrodzie Kobiernickie U 42, M 03, Z 23
1804 Międzybrodzie Lipnickie U 51, M 12, Z 31, Międzybrodzie Kobiernickie U 33, M 02, Z 20
1805 Międzybrodzie Lipnickie U 57, M 03, Z 17, Międzybrodzie Kobiernickie U 39, M 06, Z 18
1806 Międzybrodzie Lipnickie U bd, M 10, Z 77, Międzybrodzie Kobiernickie U 39, M 16, Z 42
1807 Międzybrodzie Lipnickie U bd, M 10, Z 14, Międzybrodzie Kobiernickie U 42, M 04, Z 9
1808 Międzybrodzie Lipnickie U 46, M 12, Z 17, Międzybrodzie Kobiernickie U 32, M 10, Z 18
1809 Międzybrodzie Lipnickie U 51, M 06, Z 15, Międzybrodzie Kobiernickie U 41, M 05, Z 28
1810 Międzybrodzie Lipnickie U 60, M 12, Z 27, Międzybrodzie Kobiernickie U 59, M 08, Z 22
1811 Międzybrodzie Lipnickie U 32, M 05, Z 28, Międzybrodzie Kobiernickie U 36, M 02, Z 26
1812 Międzybrodzie Lipnickie U 63, M 06, Z 28, Międzybrodzie Kobiernickie U 36, M 07, Z 29
1813 Międzybrodzie Lipnickie U 38, M 11, Z 26, Międzybrodzie Kobiernickie U 45, M 07, Z 26
1814 Międzybrodzie Lipnickie U 40, M 10, Z 30, Międzybrodzie Kobiernickie U 29, M 09, Z 27
1815 Międzybrodzie Lipnickie U 41, M 12, Z 16, Międzybrodzie Kobiernickie U 27, M 07, Z 9
1816 Międzybrodzie Lipnickie U 48, M 11, Z 43, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 08, Z 49
1817 Międzybrodzie Lipnickie U 48, M 10, Z 28, Międzybrodzie Kobiernickie U 34, M 08, Z 30
1818 Międzybrodzie Lipnickie U 47, M 14, Z 36, Międzybrodzie Kobiernickie U 40, M 07, Z 27
1819 Międzybrodzie Lipnickie U 55, M 14, Z 30, Międzybrodzie Kobiernickie U 41, M 07, Z 37
1820 Międzybrodzie Lipnickie U 66, M 15, Z 53, Międzybrodzie Kobiernickie U 43, M 05, Z 23
1821 Międzybrodzie Lipnickie U 57, M 12, Z 26, Międzybrodzie Kobiernickie U 42, M 07, Z 15
1822 Międzybrodzie Lipnickie U 53, M 14, Z 23, Międzybrodzie Kobiernickie U 33, M 08, Z 23
1823 Międzybrodzie Lipnickie U 55, M 20, Z 51, Międzybrodzie Kobiernickie U 29, M 09, Z 26
1824 Międzybrodzie Lipnickie U 78, M 17, Z 29, Międzybrodzie Kobiernickie U 46, M 11, Z 21
1825 Międzybrodzie Lipnickie U 54, M 13, Z 35, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 07, Z 14
1826 Międzybrodzie Lipnickie U 64, M 13, Z 46, Międzybrodzie Kobiernickie U 39, M 11, Z 27
1827 Międzybrodzie Lipnickie U 60, M 22, Z 52, Międzybrodzie Kobiernickie U 43, M 16, Z 28
1828 Międzybrodzie Lipnickie U 65, M 15, Z 59, Międzybrodzie Kobiernickie U 42, M 10, Z 28
1829 Międzybrodzie Lipnickie U 71, M 24, Z 52, Międzybrodzie Kobiernickie U 50, M 14, Z 35
1830 Międzybrodzie Lipnickie U 64, M 17, Z 21, Międzybrodzie Kobiernickie U 42, M 10, Z 30
z kroniki parafialnej Kiedy bowiem nie było już potrzeby troszczyć się o uczniów zdatnych do szkoły bo ich było pod dostatkiem, trzeba było postarać się o samą szkołę, czyli o przytułek stały dla nauki, gdzieby dzieci wygodnie oddawać się mogły swoim zajęciom, i miały do tego stosowne miejsce i odpowiednie przyrządy, czego w mieszkalnej izbie księdza mieć nie mogły. X. Fitak odezwał się znowu do rodziców w tym duchu, a wnet wynajęto dom od Sebatyana Kublina pod nr 51 blisko kościoła, gmina wyporządziła go odpowiednio i dała w izbie ławki, a X. Fitak sprawił stół, tablicę, piec żelazny do ogrzewania, kupował biedniejszym uczniom do nauki książki, pióra i papier, dawał premią przy examinie i uczył znowu jak dawniej sam, przybrawszy sobie później do pomocy organistę miejscowego którego także z własnej kieszeni za to opłacał, a tak stanęła w Międzybrodziu Lipnickiem regularna szkoła wiejska wtedy, kiedy na całym podgórzu Karpackiem nie było ani jednej szkoły.
1831 Międzybrodzie Lipnickie U 66, M 08, Z 14, Międzybrodzie Kobiernickie U 44, M 09, Z 21
1832 Międzybrodzie Lipnickie U 70, M 13, Z 20, Międzybrodzie Kobiernickie U 41, M 15, Z 23
1833 Międzybrodzie Lipnickie U 48, M 13, Z 56, Międzybrodzie Kobiernickie U 49, M 08, Z ---
1834 Międzybrodzie Lipnickie U 74, M 10, Z 34, Międzybrodzie Kobiernickie U 44, M 15, Z ---
1835 Międzybrodzie Lipnickie U 65, M 08, Z 27, Międzybrodzie Kobiernickie U 53, M 15, Z ---
1836 Międzybrodzie Lipnickie U 60, M 18, Z 33, Międzybrodzie Kobiernickie U 39, M 13, Z 16
1837 Międzybrodzie Lipnickie U 81, M 15, Z 32, Międzybrodzie Kobiernickie U 54, M 12, Z 23
1838 Międzybrodzie Lipnickie U 50, M 13, Z 66, Międzybrodzie Kobiernickie U 42, M 07, Z 39
1839 Międzybrodzie Lipnickie U 76, M 23, Z 33, Międzybrodzie Kobiernickie U 52, M 07, Z 16
1840 Międzybrodzie Lipnickie U 65, M 15, Z 36, Międzybrodzie Kobiernickie U 55, M 12, Z 40
1841 Międzybrodzie Lipnickie U 63, M 18, Z 36, Międzybrodzie Kobiernickie U 48, M 09, Z 25
1842 Międzybrodzie Lipnickie U 69, M 11, Z 31, Międzybrodzie Kobiernickie U 45, M 10, Z 25
1843 Międzybrodzie Lipnickie U 68, M 13, Z 50, Międzybrodzie Kobiernickie U 38, M 13, Z 36
1844 Międzybrodzie Lipnickie U 63, M 12, Z 41, Międzybrodzie Kobiernickie U 50, M 10, Z 28
1845 Międzybrodzie Lipnickie U 41, M 11, Z 40, Międzybrodzie Kobiernickie U 43, M 07, Z 38
1846 Międzybrodzie Lipnickie U 68, M 17, Z 38, Międzybrodzie Kobiernickie U 47, M 13, Z 30
1847 Międzybrodzie Lipnickie U 32, M 14, Z 134, Międzybrodzie Kobiernickie U 30, M 11, Z 141
Jak Pan Bóg epidemią Galicję biczował
Wikipedia - Klęski głodu w Galicji
1848 Międzybrodzie Lipnickie U 19, M 16, Z 163, Międzybrodzie Kobiernickie U 08, M 14, Z 126
1849 Międzybrodzie Lipnickie U 39, M 15, Z 57, Międzybrodzie Kobiernickie U 27, M 08, Z 33
1850 Międzybrodzie Lipnickie U 58, M 21, Z 33, Międzybrodzie Kobiernickie U 40, M 10, Z 17
1851 Międzybrodzie Lipnickie U 53, M 08, Z 35, Międzybrodzie Kobiernickie U 38, M 07, Z 22
1852 Międzybrodzie Lipnickie U 35, M 05, Z 33, Międzybrodzie Kobiernickie U 31, M 08, Z 40
1853 Międzybrodzie Lipnickie U 44, M 08, Z 21, Międzybrodzie Kobiernickie U 42, M 12, Z 21
1854 Międzybrodzie Lipnickie U 33, M 03, Z 28, Międzybrodzie Kobiernickie U 21, M 01, Z 11
1855 Międzybrodzie Lipnickie U 18, M 11, Z 54, Międzybrodzie Kobiernickie U 21, M 06, Z 35
1856 Międzybrodzie Lipnickie U 33, M 08, Z 18, Międzybrodzie Kobiernickie U 27, M 06, Z 21
1857 Międzybrodzie Lipnickie U 49, M 10, Z 28, Międzybrodzie Kobiernickie U 36, M 08, Z 16
1858 Międzybrodzie Lipnickie U 50, M 09, Z 27, Międzybrodzie Kobiernickie U 34, M 11, Z 11
1859 Międzybrodzie Lipnickie U 44, M 10, Z 18, Międzybrodzie Kobiernickie U 37, M 11, Z 11
1860 Międzybrodzie Lipnickie U 41, M 18, Z 16, Międzybrodzie Kobiernickie U 30, M 06, Z 14
1861 Międzybrodzie Lipnickie U 33, M 05, Z 23, Międzybrodzie Kobiernickie U 28, M 05, Z 24
1862 Międzybrodzie Lipnickie U 43, M 06, Z 16, Międzybrodzie Kobiernickie U 31, M 09, Z 07
1863 Międzybrodzie Lipnickie U 40, M 16, Z 32, Międzybrodzie Kobiernickie U 37, M 11, Z 35
1864 Międzybrodzie Lipnickie U 56, M 10, Z 35, Międzybrodzie Kobiernickie U 41, M 09, Z 38
1865 Międzybrodzie Lipnickie U 49, M 12, Z 33, Międzybrodzie Kobiernickie U 27, M 03, Z 19
1866 Międzybrodzie Lipnickie U 60, M 06, Z 27, Międzybrodzie Kobiernickie U 41, M 10, Z 42
1867 Międzybrodzie Lipnickie U 44, M 14, Z 67, Międzybrodzie Kobiernickie U 41, M 06, Z 40
1868 Międzybrodzie Lipnickie U 49, M 11, Z 31, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 08, Z 20
1869 Międzybrodzie Lipnickie U 68, M 16, Z 43, Międzybrodzie Kobiernickie U 40, M 11, Z 38
1870 Międzybrodzie Lipnickie U 47, M 09, Z 83, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 12, Z 53
1871 Międzybrodzie Lipnickie U 53, M 09, Z 41, Międzybrodzie Kobiernickie U 42, M 08, Z 33
1872 Międzybrodzie Lipnickie U 49, M 05, Z 30, Międzybrodzie Kobiernickie U 36, M 12, Z 24
1873 Międzybrodzie Lipnickie U 44, M 10, Z 37, Międzybrodzie Kobiernickie U 32, M 12, Z 44
1874 Międzybrodzie Lipnickie U 50, M 07, Z 35, Międzybrodzie Kobiernickie U 44, M 05, Z 30
1875 Międzybrodzie Lipnickie U 49, M 13, Z 36, Międzybrodzie Kobiernickie U 37, M 07, Z 31
1876 Międzybrodzie Lipnickie U 48, M 09, Z 38, Międzybrodzie Kobiernickie U 39, M 12, Z 33
1877 Międzybrodzie Lipnickie U 42, M 08, Z 31, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 06, Z 25
1878 Międzybrodzie Lipnickie U 38, M 10, Z 40, Międzybrodzie Kobiernickie U 36, M 06, Z 37
1879 Międzybrodzie Lipnickie U 49, M 18, Z 40, Międzybrodzie Kobiernickie U 34, M 07, Z 24
1880 Międzybrodzie Lipnickie U 45, M 05, Z 43, Międzybrodzie Kobiernickie U 43, M 04, Z 28
1881 Międzybrodzie Lipnickie U 44, M 14, Z 44, Międzybrodzie Kobiernickie U 27, M 05, Z 35
1882 Międzybrodzie Lipnickie U 43, M 08, Z 37, Międzybrodzie Kobiernickie U 42, M 04, Z 27
1883 Międzybrodzie Lipnickie U 36, M 09, Z 42, Międzybrodzie Kobiernickie U 34, M 05, Z 32
1884 Międzybrodzie Lipnickie U 48, M 07, Z 30, Międzybrodzie Kobiernickie U 30, M 08, Z 34
1885 Międzybrodzie Lipnickie U 47, M 11, Z 49, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 10, Z 29
z Kroniki Parafialnej Dzień Piątkowy był poświęcony w całości czynnościom wizytacyjnym. Już o godzinie 6 tej z rana udał się ks. biskup do kościoła, gdzie odprawiwszy przed bocznym Ołtarzem cichą mszę św. i posiliwszy się potem małem śniadaniem, poszedł zaraz do szkoły, w której przeszło 120 obojga płci dzieci oczekiwało z upragnieniem dostojnego Gościa. Na wstępie powitał ks. biskupa jeden z uczniów, Leon Martyniak, syn Józefa Martyniaka syn ówczesnego wójta z Międzybrodzia lipnickiego N. 19. dobrze wyuczoną i pięknie oddaną przemową,
1886 Międzybrodzie Lipnickie U 47, M 22, Z 43, Międzybrodzie Kobiernickie U 30, M 10, Z 19
1887 Międzybrodzie Lipnickie U 39, M 08, Z 39, Międzybrodzie Kobiernickie U 37, M 08, Z 30
1888 Międzybrodzie Lipnickie U 50, M 11, Z 38, Międzybrodzie Kobiernickie U 31, M 08, Z 24
1889 Międzybrodzie Lipnickie U 41, M 09, Z 32, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 04, Z 24
1890 Międzybrodzie Lipnickie U 63, M 12, Z 61, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 10, Z 25
1891 Międzybrodzie Lipnickie U 55, M 14, Z 36, Międzybrodzie Kobiernickie U 31, M 07, Z 26
1892 Międzybrodzie Lipnickie U 55, M 14, Z 30, Międzybrodzie Kobiernickie U 30, M 14, Z 18
1893 Międzybrodzie Lipnickie U 64, M 18, Z 40, Międzybrodzie Kobiernickie U 46, M 09, Z 39
1894 Międzybrodzie Lipnickie U 51, M 11, Z 49, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 03, Z 24
1895 Międzybrodzie Lipnickie U 61, M 21, Z 27, Międzybrodzie Kobiernickie U 34, M 06, Z 29
1896 Międzybrodzie Lipnickie U 73, M 12, Z 31, Międzybrodzie Kobiernickie U 43, M 12, Z 23
1897 Międzybrodzie Lipnickie U 62, M 13, Z 38, Międzybrodzie Kobiernickie U 36, M 10, Z 26
1898 Międzybrodzie Lipnickie U 68, M 12, Z 38, Międzybrodzie Kobiernickie U 39, M 12, Z 22
1899 Międzybrodzie Lipnickie U 79, M 19, Z 46, Międzybrodzie Kobiernickie U 50, M 08, Z 31
1900 Międzybrodzie Lipnickie U 65, M 17, Z 54, Międzybrodzie Kobiernickie U 29, M 15, Z 31
1901 Międzybrodzie Lipnickie U 70, M 09, Z 38, Międzybrodzie Kobiernickie U 43, M 06, Z 20
1902 Międzybrodzie Lipnickie U 64, M 17, Z 39, Międzybrodzie Kobiernickie U 39, M 05, Z 35
1903 Międzybrodzie Lipnickie U 76, M 14, Z 30, Międzybrodzie Kobiernickie U 34, M 08, Z 30
1904 Międzybrodzie Lipnickie U 73, M 13, Z 29, Międzybrodzie Kobiernickie U 37, M 16, Z 27
1905 Międzybrodzie Lipnickie U 71, M 13, Z 37, Międzybrodzie Kobiernickie U 27, M 07, Z 28
1906 Międzybrodzie Lipnickie U 75, M 17, Z 41, Międzybrodzie Kobiernickie U 39, M 11, Z 28
1907 Międzybrodzie Lipnickie U 79, M 09, Z 43, Międzybrodzie Kobiernickie U 50, M 12, Z 24
z kroniki parafialnej . W r. 1906 sprawiono 7 wspaniałych witraży za 5000 kr. z której to sumy ofiarowała Anna Stachurowa żona ś.p. Jakuba Stachury z Międzybrodzia lipnickiego 870 kr. resztę zebrał za obrazy P. Jezusa ukrzyżowanego ks. prob. Piotr Graczyński zaco zobowiązał się do memento podczas mszy św. w niedzielę i święta za ofiarodawców a o to prosi i swoich następców.
1908 Międzybrodzie Lipnickie U 83, M 17, Z 35, Międzybrodzie Kobiernickie U 46, M 06, Z 23
1909 Międzybrodzie Lipnickie U 85, M 13, Z 57, Międzybrodzie Kobiernickie U 48, M 12, Z 30
w tym szkarlatyna 1908-1909 (Międzybrodzie Lipnickie:24 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie: 8 zmarłych, razem 32)
Wikipedia - szkarlatyna
Gazeta Narodowa nr 22 Lwów czwartek 28.01.1909
1910 Międzybrodzie Lipnickie U 71, M 11, Z 30, Międzybrodzie Kobiernickie U 40, M 08, Z 15
1911 Międzybrodzie Lipnickie U 61, M 15, Z 29, Międzybrodzie Kobiernickie U 41, M 04, Z 21
z Kroniki Parafialnej Wielkanocnej spowiedzi nie odprawiło – sądząc według brakujących kartek – z Międzybr. lipn. 214 osób z Międzybr. kob. 158 razem 372 osoby, odprawiło 1536 osób.
Dnia 8 września zmarł Arcypasterz naszej dyecezyi śp. Ks. Jan kardynał Puzyna, a dnia 12 września złożono zwłoki jego w podziemiach katedry na Wawelu. R. in pace. Dnia 17 grudnia został konsekrowany na bpa krakowskiego kanonik katedralny lwowski, zostający w Rzymie przy kuryi, książe Adam Sapieha przez Ojca św. Piusa X. Ingres był 9 marca 1912. Rok 1911 pod względem aury był bardzo piękny, pogodny i suchy aż do samego końca
1912 Międzybrodzie Lipnickie U 85, M 09, Z 47, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 11, Z 22
z Kroniki Parafialnej Chodząc po kolędzie na początku tego roku przeprowadziłem spis ludności całej parafii. Obecnych w Międzybrodziu Lipnickim było 1754,. Poza obrębem wsi było 63. Obecnych w Międzybrodziu Kobiernickim było 1024, poza obrębem wsi było 49. Razem zatem było w Parafii katolików obecnych 2778, nieobecnych tj. częściowo bawiących w wojsku, Ameryce, na służbie etc. było 112. Żydów było 4 familie a osób 20.
1913 Międzybrodzie Lipnickie U 78, M 07, Z 34, Międzybrodzie Kobiernickie U 50, M 08, Z 17
z Kroniki Parafialnej Zmarły w tym roku Jakub Droździk polecił przed śmiercią swemu spadkobiercy Janowi Haratowi sprawić do kościoła lichtarze metalowe na jeden ołtarz. Jakoż sprawiono na wielki ołtarz 8 lichtarzy mosiężnych kosztem 480 koron. W ten sposób † Jakub Droździk stał się jednym z dobrodziejów tutejszego kościoła. Od jesieni zeszłego roku aż do jesieni tego roku padały ustawicznie deszcze, w całym kraju bywały wylewy, a tak do depresyi finansowej z powodu wojny bałkańskiej, przyłączyła się klęska ekonomiczna.
1914 Międzybrodzie Lipnickie U 74, M 14, Z 39, Międzybrodzie Kobiernickie U 35, M 04, Z 25
1915 Międzybrodzie Lipnickie U 53, M 01, Z 45, Międzybrodzie Kobiernickie U 21, M 02, Z 26
z Kroniki Parafialnej: Anna Droździk wdowa po Jakubie, parafianka tutejsza, zmarła dnia 5 czerwca, ofiarowała umierając na potrzeby tutejszego kościoła kwotę 110 koron. Niech odpoczywa w pokoju.
Dnia 8 września trzej tutejsi parafianie ze Zagród tj. Józef Pielesz, Maryanna Ryłko i jej syn Antoni utopili się w Sole skutkiem zanurzenia się łodzi w wodę na przewozie w Porąbce, gdzie byli na odpuście. Przewoźnik z Porąbki nabrał za dużo ludzi, bo był nietrzeźwy, a skutek był i dla niego fatalny bo i on utonął. [ Józef Pielesz był teściem syna Marianny - Franciszka Ryłko ]
Ks. wikary chodząc po kolędzie spisał tych, którzy z powodu wojny do wojska powołani zostali z tutejszej parafii i którzy w ogóle służbę wojskową pełnią – liczba ich wynosi 306. (na początku 1916 roku)
1916 Międzybrodzie Lipnickie U 24, M 04, Z 26, Międzybrodzie Kobiernickie U 27, M 01, Z 28
1917 Międzybrodzie Lipnickie U 27, M 02, Z 35, Międzybrodzie Kobiernickie U 22, M 02, Z 20
1918 Międzybrodzie Lipnickie U 27, M 09, Z 58, Międzybrodzie Kobiernickie U 13, M 05, Z 25
1919 Międzybrodzie Lipnickie U 48, M 18, Z 32, Międzybrodzie Kobiernickie U 26, M 20, Z 25
1920 Międzybrodzie Lipnickie U 47, M 08, Z 80, Międzybrodzie Kobiernickie U 29, M 05, Z 23
w tym Hiszpanka 1918-1920 (Międzybrodzie Lipnickie:11 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie: 11 zmarłych, razem 22)
fragmenty artykułu: Grzegorz Maślanko "Słów parę o starych międzybrodzkich cmentarzach"
Jak zapisano w Kronice parafialnej pod rokiem 1918, „W październiku panowała tutaj i gdzie indziej choroba zwana influenzą hiszpańską bo naprzód wybuchła w Hiszpanii. Nie była wprawdzie bardzo groźna, ale mimo to wielu z powodu niej umierało. Dlatego też w tym roku liczba chorych zaopatrzonych jest znacznie wyższa niż w latach poprzednich.”
Wikipedia "Pandemia grypy hiszpanki"
Pandemia "hiszpanki" i odzyskanie przez Polskę niepodległości
1921 Międzybrodzie Lipnickie U 52, M 18, Z 107, Międzybrodzie Kobiernickie U 24, M 07, Z 42
w tym Czerwonka (dezynteria, szigeloza) 1920-1921 (Międzybrodzie Lipnickie: 94 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie: 19 zmarłych, razem 113)
fragmenty artykułu: Grzegorz Maślanko "Słów parę o starych międzybrodzkich cmentarzach"
w Kronice parafialnej ... [1920] odnotowano: „Z powodu panującej czerwonki w roku tym więcej osób zmarło aniżeli się urodziło.”, a w kolejnym [1921] : „Czerwonka panuje także w tym roku i liczne zabiera ofiary zwłaszcza wśród młodzieży."
EPIDEMIA CZERWONKI W POLSCE W LATACH 1920-1921 PRZEGLĄD EPIDEMIOLOGICZNY 2017, 71(1): 133-140 J. Wnęk
Kronika parafialna "W tym roku chodząc po kolędzie w dniach 7 – 17 stycz. włącz. Zliczyłem ludność parafii. W Międzybrodziu Lipnickiem obecnych było 1608 dusz, w Ameryce 20, poza parafią np. na służbie było 31 a w wojsku polskiem 76 osób. W Międzybrodziu Kobiernickiem obecnych 966, w Ameryce 17, poza parafią 36, a w wojsku 32. Razem zatem w parafii obecnych osób było 2574, w Ameryce 34, poza parafią 67, w wojsku 108. Od roku 1912 ubyło w parafii 204 osoby, a poza parafią przybyło 97. Ogółem zatem ubyło 107. Domów w Międzybrodziu lip. 195 a w Międzybrodziu kob. 157. Razem 352. Gdy już prawie wszyscy, o ile żyją, wrócili z wojny, a nadto gdy i z Ameryki wracają powoli tutejsi ludzie, warto się zapytać, czy wojna zmieniła ludzi na gorsze czy na lepsze."
1922 Międzybrodzie Lipnickie U 64, M 30, Z 58, Międzybrodzie Kobiernickie U 38, M 16, Z 30
w tym Ospa 1922 (Międzybrodzie Lipnickie:25 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie:6 zmarłych, razem 31)
fragmenty artykułu: Grzegorz Maślanko "Słów parę o starych międzybrodzkich cmentarzach"
„Również rok później (1922) zapisano: „Szerząca się zimą i w początkach wiosny ospa nagminnie zabierała wiele ofiar (przeszło 30) w dzieciach. Szczepienie ochronne przeprowadzane trzykrotnie, przyczyniło się do stłumienia straszliwej zarazy.”."
Wikipedia "Ospa wietrzna"
1923 Międzybrodzie Lipnickie 37 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 22 zmarłych
1924 Międzybrodzie Lipnickie 37 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 28 zmarłych
1925 Międzybrodzie Lipnickie 27 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 17 zmarłych
1926 Międzybrodzie Lipnickie 24 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 12 zmarłych
1927 Międzybrodzie Lipnickie 31 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 24 zmarłych
1928 Międzybrodzie Lipnickie 25 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 24 zmarłych
1929 Międzybrodzie Lipnickie 32 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 18 zmarłych
1930 Międzybrodzie Lipnickie 27 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 18 zmarłych
1931 Międzybrodzie Lipnickie 29 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 14 zmarłych
z Kroniki Parafialnej W tym roku odbył się spis ludności 8/12. W Międzybrodziu było 3.048 osób w 446 budynkach mieszkalnych; w tem kobiet 1623, mężczyzn 1425, dzieci urodzonych od 1.I.1918 – 8.12.1931 – 1.044 z czego chłopców 508, dziewcząt 536.
1932 Międzybrodzie Lipnickie 30 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 25 zmarłych
1933 Międzybrodzie Lipnickie 38 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 23 zmarłych
1934 Międzybrodzie Lipnickie 23 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 17 zmarłych
1935 Międzybrodzie Lipnickie 33 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 15 zmarłych
1936 Międzybrodzie Lipnickie 32 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 32 zmarłych
1937 Międzybrodzie Lipnickie 27 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 11 zmarłych
1938 Międzybrodzie Lipnickie 36 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 7 zmarłych
1939 Międzybrodzie Lipnickie 31 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 17 zmarłych
Razem zmarłych 1786-1939 Międzybrodzie Lipnickie 5 631 zmarłych, Międzybrodzie Kobiernickie 4 046 zmarłych