An Jansen

An Jansen was een dochter van Herman en Riek Jansen-Visser. An kwam uit een groot gezin van negen kinderen. Zij trouwde met Egbert Jacob (Ep) Brendel. Beiden waren actief in het verzet..

An Brendel-Jansen bood hulp aan ondergedoken joden en werkte ook voor het illegale blad Vrij Nederland. Ze werd in het huis van haar zus Dien en zwager Gerard van Eimeren , Leeuwstraat 69, waar ze ondergedoken was, gearresteerd op 26 april 1944 o.a.op grond van haar illegale activiteiten. An werd tezamen met Dien en Gerard van Eimeren opgepakt door de beruchte Nijmeegse politie-agent Wiebe. Bovendien werd een jong joods meisje,"Ineke" genaamd, ook meegenomen. An was getrouwd met Egbert Jacob ("Ep") Brendel, monteur in het Sportfondsenbad in de Van Beethovenstraat. Zij werd als gijzelaarster voor haar man, - onvindbaar voor de Duitsers - , aanvankelijk naar Vught overgebracht en is vervolgens op 19 november 1944 in KZ Ravensbrück op 29-jarige leeftijd door ontberingen omgekomen.

In De Gelderlander van 21 juni 1945 is een overlijdensbericht geplaatst met o.m. de volgende tekst :"Op 13 juni ontvingen wij uit Götenborg (Zw) van haar zuster (= Berendina Hendrika van Eimeren-Jansen [*1912]) het ontstellende bericht dat op 19 november 1944 in concentratiekamp Ravensbrück 9 is overleden mijn lieve vrouw Johanna Geertruida Brendel, in den leeftijd van 29 jaar. Zij leed, streed en stierf voor vrijheid en recht (...) Uit aller naam Ep Brendel, Nijmegen, Leeuwstraat 69."

Ep Brendel was de monteur die bij de april/meistaking van 1943 het water van het Sportfondsenbad liet leeglopen vlak voordat Duitse soldaten wilden gaan zwemmen. Voor hij gearresteerd kon worden dook hij onder. Hij werd gezocht niet zozeer om de spectaculaire stunt met het leeglopende bad, maar meer om zijn hulp aan het verzet en aan joden.

Maria Ph. C. Kiewied (*1920) (waarschijnlijk ook uit Nijmegen) en Berendina Hendrika ("Dien") van Eimeren-Jansen (*1912) - de zus van An Brendel-Jansen - gingen van het Siemens-Kommando uit Ravensbrück,waar ze dwangarbeid verrichtten, dank zij het Zweedse Rode Kruis onder leiding van Folke Bernadotte naar Zweden, de vrijheid tegemoet. De Nijmeegse studente Charlotte van Berckel overleefde ook Ravensbrück.

Het joodse meisje "Ineke" (schuilnaam voor een joods meisje Esther was de dochter van Jozef Bamberger en Margaretha Prins uit Arnhem/Amsterdam). Zij werd via Westerbork (transport 101 op 4 september '44 uit Westerbork) naar KZ Theresienstadt gedeporteerd, heeft dat overleefd, en is na de oorlog in Engeland terecht gekomen. Ineke zou als joodse baby (*Amsterdam 12-08-1943) uit Amsterdam door een verzetsstrijdster Sietske Visser-Hoekstra (nicht van An Brendel en vermomd als non), aan An Brendel-Jansen toevertrouwd zijn. Ineke's joodse vader en moeder zouden meer dood dan levend uit het Duitse concentratiekamp Bergen-Belsen in 1945 zijn gehaald. De vader is vervolgens in Maastricht overleden en de moeder heeft Nederland niet bereikt en is overleden in de in Troppau vastgelopen trein. Het is zeker, dat Ineke de oorlog overleefd heeft en nu in Engeland in Londen verblijft, waar zij is getrouwd met een heer March. Er is wel nog steeds onderzoek gaande (zie Oproep 85 van Bart Janssen op www.noviomagus.nl).Met Esther zijn enkele contacten geweest. De dramatische geschiedenis is zo ingrijpend voor haar geweest dat zij tot op heden (2021) verdere contact met leden van de werkgroep ODN (zie de informatie in www.joodsmonument.nl) afhoudt.

Bronnen: OGS ged.bk 2; Gemeentepolitie 3924; BS; RAN CDV 60; Eric Theloosen in De Gelderlander van 26 mei 1993; www.erelijst.nl ; e-mail Rob Essers 13 aug.2011 met Sterbeurkunde uit Ravensbrück d.d. 5 nov.'47; e-mail Bart Janssen 24 nov.en 29 nov. 2013, 25 april, 12, 13(met foto) en 28 juli, 5 aug. 2014; Anneke Nolet, Ene mejuffrouw van Velzen, 2013 en idem,"Verzetsvrouwen in Nijmegen..." in Nijmeegs Katern 28 (febr.2014) nr.1, p. 10-12 ; e-mails Bart Janssen-Lennert Savenije 8 mei 2014; e-mail Daphne Druncks 12 juli 2014 (nicht) met foto; e-mail Bart Janssen 5 dec.2014 en 25 jan.2015. Bart Jansen, Het verdriet van Nijmegen 1940-1945 blz 257 ev

• Oorlogsdoden Nijmegen.nl Zie de tekst hierboven & profiel foto
• Oorlogsgravenstichting
• Register van Dragers Verzetsherdenkingskruis > pagina 86 (Brendel-Jansen)
• Erelijst van Gevallenen 1940-1945