Cornelis Wagenaar

De Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers (LO) was ten tijde van de Tweede Wereldoorlog een verzetsbeweging in Nederland. Aan de oorsprong van de organisatie staan de gereformeerde predikant Frits Slomp en mevrouw Kuipers-Rietberg uit Gelderland. Ze hielpen bedreigden en vervolgden aan een onderduikplaats. Predikant Slomp, ook wel ‘Frits de Zwerver’, reisde heel Nederland door om deelorganisaties op te zetten.

In Heerhugowaard en Langedijk ontstond in eerste instantie een LO-beweging waarvan de activiteiten zich ook uitstrekten tot Alkmaar. Deze werd opgericht door Cornelis Wagenaar, een gereformeerde bloembollenhandelaar uit Heerhugowaard.

Los hiervan ontstond een Alkmaarse groep onder leiding van Fritz Conijn en zijn zwager Doeko Bosscher, die achtergebleven gezinnen van uitgeweken zeelieden ondersteunden en onderduikers hielpen. Cornelis Wagenaar en Fritz Conijn kwamen via hun werkzaamheden met elkaar in contact en in 1943 sloten de twee groepen bij elkaar aan.

Deze regionalisering kwam tot stand op de provinciale LO-beurs. De groep van Conijn zou samen met de Alkmaarse medewerkers van Wagenaar het LO-district Alkmaar gaan vormen. Hiertoe gingen ook Bergen, de Egmonden, Heiloo, Oudorp, Limmen, Schoorl, Koedijk en Castricum behoren.

In de loop van de oorlog werd het voor de LO steeds moeilijker om via administratieve wijze aan bonkaarten te komen. Daarom werden er landelijk Knokploegen (KP’s) opgericht. Zij konden door middel van overvallen aan goederen voor onderduikers komen, zoals persoonsbewijzen.

In maart 1944 ging de KP-Alkmaar met zo’n tien deelnemers van start. Het was wederom Fritz Conijn die hierin het voortouw nam. En ook toen er behoefte was aan een KP voor Noord-Holland, zette hij deze groep op. Door arrestaties in mei en juni van 1944 viel de KP echter uit elkaar. Toen in augustus Fritz Conijn na verraad werd gearresteerd, was dat het begin van de werkelijke aftakeling van de Alkmaarse Knokploeg. Ook Cornelis Wagenaar werd opgepakt en kwam in Neuengamme in Duitsland om het leven. Na de oorlog werd er in Heerhugowaard een straat naar hem vernoemd ter herinnering aan zijn verzetswerk.

• Regionaal Historisch Centrum Alkmaar bovenstaande tekst & foto
• Oorlogsgravenstichting
• rtv Noord-Holland
• Erelijst van Gevallenen 1940-1945
• Vriendenkring Neuengamme
• Jacob Wagenaar
• Register van Dragers Verzetsherdenkingskruis > pagina 239

Cornelis Wagenaar en Jacob Wagenaar zijn neven van elkaar; hun vaders waren broers.