Hendricus Petrus Berlage

Hendrik Petrus Berlage (1856-1934) werd geboren in Amsterdam, maar verhuisde in zijn kinderjaren naar Arnhem waar hij opgroeide en de HBS volgde. In 1874 ging hij een schildersopleiding volgen, maar een jaar later verliet hij deze opleiding alweer omdat hij zichzelf geen goed schilder vond. Vlak daarop ging hij naar Zürich om daar te studeren aan de Eidgenössische Technische Hochschule. Daar kwam hij in aanraking met denkbeelden van onder andere de architect Gottfried Semper. Na zijn afstuderen ging hij werken op het bureau van architect Theodoor Sanders, met wie hij een aantal gebouwen in neorenaissancestijl ontwierp.

Na deze samenwerking ging Berlage in 1889 voor zichzelf aan de slag. In het begin werkte hij nog steeds vanuit neostijlen, maar op een gegeven moment begon hij te experimenteren met rationalisme en jugendstil. Berlage begon de traditionele vormen in zijn bouwstijl steeds meer terug te brengen tot efficiënte vormen die onderworpen waren aan de geometrie van het metselwerk en deconstructie van het gebouw. Dit is terug te zien in het gebouw voorverzekeringsmaatschappij De Algemeene (1892-1893) aan het Damrak.

De Beurs van Berlage.

Op basis van de ontwerpen die Berlage toen maakte, koos de toenmalige financieel wethouder van Amsterdam, Willem Treub, hem uit als architect voor de nieuwe koopmansbeurs. Berlage werd bovendien raadgevend architect van de gemeente Amsterdam. Zowel Berlage als Treub waren aanhangers van een in die tijd nieuwe politieke stroming, het radicaal liberalisme. Ook de kunst en architectuur volgden deze politieke stroming en gingen uit van het idee dat de lagere sociale klassen moesten worden verlost van hun materiële nood.

De Beurs van Berlage ontwierp Berlage vanuit het rationalisme, waarbij hij gebruik maakte van vlakke bakstenen muren en her en der natuursteen om bepaalde punten in het gebouw te accentueren. De Beurs wordt wel het belangrijkste werk van Berlage genoemd en gezien als het begin van de moderne architectuur in Nederland.

Overige werkzaamheden.

In de periodes 1900-1905 en 1914-1917 ontwierp Berlage de wijk Amsterdam-Zuid. Zijn ideeën over de moderne stad kwamen toen steeds prominenter naar voren en hij ging zich bezig houden met het beheersen van de openbare ruimte. Hij ontwierp straten, pleinen en grachten tussen de publieke woningbouw waar hij aan werkte. Zijn ontwerpen kwamen ten grondslag te liggen aan de latere ontwikkeling van de stad in de jaren twintig van de vorige eeuw. Architecten van de Amsterdamse school, een tegenbeweging tegen het rationalisme, gingen aan de slag met het uitvoeren van de plannen van Berlage.

Andere bekende werken van Berlage zijn het Mercatorplein in Amsterdam, het Jachtslot Sint-Hubertus op de Hoge Veluwe, het Gemeentemuseum Den Haag en het raadhuis in Usquert in de provincie Groningen. Voor bijna al zijn gebouwen ontwierp Berlage ook het meubilair.

Na een bezoek aan de Verenigde Staten in 1911 raakte Berlage erg geïnspireerd door de architect Frank Lloyd Wright en andere Amerikaanse architecten. De Amerikaanse invloeden zijn goed terug te zien in het latere werk van Berlage.

• familysearch geboorteakte Amsterdam > Keizersgracht buurt RR nr 163
• Wikipedia
• social history over Berlage
• architectenweb > site is inmiddels opgeheven...

In English:

Hendrik Petrus Berlage (1856-1934) was born in Amsterdam, but moved in his childhood to Arnhem where he grew up and attended the HBS. In 1874 he followed a training as a painter, but a year later he left this training again because he found himself not a good painter. Soon afterwards, he went to Zurich to study at the Eidgenössische Technische Hochschule there. There he came into contact with ideas of the architectSemper,among Gottfriedothers.After graduating he went to work in the office of architect TheodoreSanders,with whom hea number of buildings in neo-Renaissance designedstyle.

Berlage was after this collaboration in 1889 to work for themselves. In the beginning he still worked from neo-styles, but at one point he began to experiment with rationalism and ArtNouveau.Berlage began the traditional forms in his style more and more to bring to efficient forms that were subject to theback. geometry of the masonry and theconstruction of the building This can be seen in the building for​​backinsurance The General (1892-1893) on the Damrak.

Beurs van Berlage Based on the designs that Berlage then made chose the then financial alderman of Amsterdam, Willem Treub him out as an architect for the new commodity exchange. Berlage was also consulting architect of the city of Amsterdam. Both Berlage Treub were supporters of a new political movement at that time, the radical liberalism. The art and architecture followed this political movement and were based on the idea that the lower classes had to be relieved of their material needs.

The Beurs van Berlage Berlagedesigned from rationalism, which he made ​​use of flatbrick walls and scattered stone to accentuate. certain points in the building The Fair is the most important work of Berlage mentioned and seen as the beginning of modern architecture in the Netherlands.

Other activities in the periods 1900-1905 and 1914-1917 designed Berlage Amsterdam Zuid district. His ideas about the modern city came when becoming more prominent and he was concerned with the management of public space. He designed streets, squares and canals between the public house where he was working. His designs were to lie to the later development of the city in the twenties of the last century. Underlies Architects of the AmsterdamSchool,a counter-movement against rationalism, went to work to carry out the plans of Berlage.

Other famous works of Berlage Mercatorplein in Amsterdam, the Hunting Lodge St. Hubert on the Hoge Veluwe, the Gemeentemuseum and the town hall in Usquert in the province of Groningen. For almost all of its buildings Berlage also designed the furniture.

After a visit to the United States in 1911 Berlage became very inspired by architect Frank Lloyd Wright and other American architects. American influences are seen in the later work of Berlage back.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Gens Nostra 1961, Jaargang XVI, zijn kwartierstaat op pagina 154-155