Vistychi (Belor.Вістычы) is an agro-town in the Brest region of the Brest region of Belarus. Included in the Chernavchitsky village council. Located on the Lesnaya River. The population is 743 inhabitants (as of July 14, 2014), 697 people according to the 2009 census.

Locality projects

Brest Brest-Litovsk I Khmelevo Chmielewo I Chernavchitsy I Tiuchenicze I Vistychi I Malaja Kurnica I Vjalikaja Kurnica I

The settlement has been known since the 15th century as the estate of the Nasut clan. Since the 16th century, the town has been a noble estate in the Brest Litovsk Voivodeship of the Grand Duchy of Lithuania. Having changed owners several times, in 1566 it passed to the governor of Beresteyskiy Yuri Tyshkevich. The Tyshkevichs owned Vistychi for two centuries, until the second half of the 18th century.

An important role in the history of the town was played by the subkomoriy Brest Yevstafiy Tyshkevich, who in 1678 founded a Cistercian monastery here. After a fire in 1748, a stone church was erected in the monastery, which has survived to this day.

After the suppression of the 1830 uprising, the monastery was closed, and the church became an ordinary parish Catholic church of St. Sophia. However, after the defeat of the 1863 uprising, the temple was turned into an Orthodox Church of the Exaltation of the Cross.

Archival register to the metrical books for the Roman Catholic Church of Vistitsa

=

(Brest), Grodno, later Wistycze (Brześć), Polesie, Poland, now Vistitsa, Brest, Belarus. Text in Latain, Polish and Russian.The term "Russia" in the subject heading refers to the locality designation in the historical Russian Empire or Soviet Union.

Manuscript

Last names
Serafinowicz Starykiewicz Shostachuk Matsiuk Baran

Wistycze - błr. Вістычы; ros. Вистычи, hist. również Wistyce, Wistyca

Wistycze

Вистычи

Вистычи

Вистычи (белор. Вістычы) — агрогородок в Брестском районе Брестской области Белоруссии. Входит в состав Чернавчицкого сельсовета. Расположен на реке Лесная. Население 743 жителя (по данным на 14 июля 2014 года], 697 человек по переписи 2009 года

География

Агрогородок находится в 11 км к северу от центра города Брест. По восточной окраине села протекает река Лесная. С севера к Вистычам примыкает деревня Козловичи. Местными дорогами село связано с Брестом и окрестными сёлами — Чернавчицами, Большими Мотыкалами, Остромечево. Ближайшая ж/д станция Мотыкалы находится в семи километрах от Вистычей (линия Брест — Белосток)[2].
История
Усадебный дом Ягминов на фото 1930 года

Поселение известно с XV века, как имение рода Насут[3]. С XVI века местечко было дворянским имением в Берестейском воеводстве Великого княжества Литовского[4]. Несколько раз сменив владельцев, в 1566 году оно перешло к воеводе берестейскому Юрию Тышкевичу. Тышкевичи владели Вистычами два века, вплоть до второй половины XVIII века.

Важную роль в истории местечка сыграл подкоморий брестский Евстафий Тышкевич, который в 1678 году основал здесь мужской цистерцианский монастырь. После пожара 1748 года в монастыре был возведён каменный костёл, сохранившийся до наших дней.

Со второй половины XVIII века имение находилось в собственности Павла Ягмина, в 1808 году ему наследовал его племянник, тоже Павел. После третьего раздела Речи Посполитой (1795 год) Вистычи в составе Российской империи, административно принадлежали Гродненской губернии.

После подавления восстания 1830 года монастырь был закрыт, а церковь стала обычным приходским католическим храмом святой Софии. Однако после поражения восстания 1863 года храм был превращён в православную Крестовоздвиженскую церковь.
Вистычи на немецком фото 1916 года

В 1840 годах Павел Ягмин заложил здесь дворянскую усадьбу. При нём и при его сыне Станиславе на берегу реки Лесной появился усадебный комплекс с парком. Станислав Ягмин продал усадьбу перед началом первой мировой войны, после 1920 года она была заброшена и до наших дней не сохранилась

Согласно Рижскому мирному договору (1921) Вистычи вошли в состав межвоенной Польши, где принадлежали Брестскому повету Полесского воеводства. В 1921 году насчитывали 3 двора и 89 жителей. С 1939 года в составе БССР

Вістычы

Вістычы

Ві́стычы[1] (трансліт.: Vistyčy, руск.: Вистычи) — аграгарадок у Брэсцкім раёне Брэсцкай вобласці. Уваходзіць у склад Чарнаўчыцкага сельсавета. Размешчаны за 12 км на поўнач ад Брэста.

Цэнтр камунальнага ўнітарнага сельскагаспадарчага прадпрыемства «Садрассвет».

Гісторыя

Паводле пісьмовых крыніц вядомы з 15 стагоддзя як сяльцо — шляхецкая ўласнасць у Берасцейскім старостве Троцкага ваяводства ВКЛ. З 1471 года належала берасцейскаму падкаморыю Выганоўскаму. У 16 стагоддзі ўладанне маршалка літоўскага і старосты берасцейскага Ю. І. Ільініча, пазней — Тышкевічаў. У 1678 годзе пабудаваны з цэглы касцёл цыстэрцыянцаў.

У пачатку 19 стагоддзя вёска належала памешчыку Шэміету. Пасля 3-га падзелу Рэчы Паспалітай (1795) у складзе Расійскай імперыі, у Слонімскай, з 1797 года — у Літоўскай, з 1801 года — у Гродзенскай губернях.

У вайну 1812 года, у верасні, пры пераправе цераз р. Лясная каля вёсак Вістычы, Клейнікі і Церабунь адбылася бітва, у выніку якой загінулі 2 тыс. французскіх і 1 тыс. расійскіх салдат, а вёска згарэла.

У 1834 годзе касцёл перабудаваны ў мураваную царкву з драўлянай званіцай. Медны звон важыў больш за 5 пудоў і быў датаваны 1692 г. Царкву наведвалі каля 4 тыс. прыхаджан з 14 навакольных вёсак, ёй належала 126 дзес. зямлі. У 1849 годзе Вістычы — уладанне графа Грабоўскага. У маёнтку была плаціна і 8 мастоў. У 1863 годзе ў вёсцы меліся карчма, вадзяны і ветраны млыны. Маёнткам валодаў П. Ягмін, які за ўдзел у паўстанні 1863—1864 гадоў паводле царскага загаду абавязаны быў прадаць 1/7 частку свайго маёнтка. У 1889—1890 гадах у вёсцы працавала народнае вучылішча, дзе вучыліся 61 хлопчык і 3 дзяўчынкі. У 1890 годзе маёнткам валодаў С. Ягмін, які меў тут 383 дзес. зямлі.
Вістычы ў 1916 годзе

У 1905 годзе вёска ў Матыкальскай воласці Брэсцкага павета Гродзенскай губерні. Паводле Рыжскага мірнага дагавора 1921 года ў складзе Польшчы, у Матыкальскай гміне Брэсцкага павета Палескага ваяводства.

З 1939 года ў складзе БССР. У Вялікую Айчынную вайну 5 жыхароў загінулі.

Інфраструктура

   Крама

   Базавая школа

   Бібліятэка

   Аддзяленне сувязі

Насельніцтва

   74 жыхары (1905)

   3 двары, 89 жыхароў (1921)

   5 двароў, 37 жыхароў (1940)

   105 жыхароў (1959)

   103 жыхары (1970)

   170 гаспадарак, 605 жыхароў (1997)

   190 гаспадарак, 33 жыхары (2005)

Славутасці

   Свята-Крыжаўзвіжанская царква (1678), у цэнтры вёскі — помнік архітэктуры барока.  — Ахоўная шыльда гісторыка-культурнай каштоўнасці Рэспублікі Беларусь. Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 112Г000075

   Вежа ўязной брамы былой сядзібы (XVIII стагоддзе) — Ахоўная шыльда гісторыка-культурнай каштоўнасці Рэспублікі Беларусь. Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 113Г000076

Старачаная спадчына

   Палацава-паркавы ансамбль Ягмінаў

   Капліца-пахавальня Ягмінаў

Капліца-пахавальня Ягмінаў, 1928
Палац Ягмінаў, 1930
Прыдарожная капліца, 1939
Зноскі

   Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2010.— 318 с. ISBN 978-985-458-198-9. (DJVU)

Літаратура

   Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя ў 15 тамах. Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / пад навук. рэд. А. І. Лакоткі. — Мн.: БелЭн, 2006. ISBN 985-11-0373-X.

Спасылкі

   Лагатып Вікісховішча На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вістычы