Maria Austria Oestreicher

Maria Austria (geboren als Marie Karoline Oestreicher) (Karlsbad, 19 maart 1915 – Amsterdam, 10 januari 1975)was een Nederlandse fotograaf. De belangrijkste thema's in haar werk zijn theater- en documentairefotografie. Zij groeide op in een Joods artistiek gezin. Haar vader was arts. Zij volgde in Wenen een vaktechnische opleiding voor fotografie aan de Höhere Graphische Bundes Lehr- und Versuchanstalt. In 1934 werkte ze als assistente voor de Weense fotograaf Willinger en fotografeerde ze avant-gardistische toneeluitvoeringen. Vanwege de maatregelen die tegen Joden werden ingevoerd, verhuisde ze in 1937 naar Amsterdam. Zij woonde bij haar zus Lisbeth, die textielontwerpster was. Zij werkten samen onder de naam 'Model en Foto Austria'. Vanaf dat moment gebruikte zij de naam Maria Austria. In 1942 trouwde zij met de Duitse zakenman Hans Bial. Zij is als Joodse niet naar het doorgangskamp Westerbork gegaan, maar dook onder. Zij ontmoette Henk Jonker, die bij het Amsterdamse bevolkingsregister werkte en actief was in het verzet met het vervalsen van persoonsbewijzen. Austria maakte daar pasfoto's bij. Eind 1945 scheidde ze van Hans Bial en in 1950 trouwde ze met Henk Jonker. In 1945 richtte Maria Austria het fotobureau Particam op, samen met fotografen Henk Jonker, Aart Klein en Wim Zilver Rupe. Zij richtten zich op documentaire reportages voor kranten en tijdschriften over de werkende mens en het culturele leven van Nederland in de wederopbouw. Van 1949 tot 1960 hadden Austria en Jonker een fotorubriek over maatschappelijke thema's op de achterpagina van het Algemeen Handelsblad. Samen fotografeerden ze onder andere ook de Watersnoodramp voor het christelijk nationaal weekblad De Spiegel.

Austria specialiseerde zich in theaterfotografie en portretteerde dansers, acteurs, cabaretiers, musici, dirigenten en regisseurs. Haar opdrachtgevers waren onder andere grote balletgezelschappen, het Holland Festival (vanaf 1947), de Nederlandse Opera Stichting (vanaf 1949) en het Concertgebouworkest.

Na haar overlijden werd in 1976 het Maria Austria Instituut (MAI) opgericht. Dit beheert, in samenwerking met het Stadsarchief Amsterdam, de archieven van ruim 50 fotografen, waaronder het archief van Maria Austria zelf. In 2018 werd door het Joods Historisch Museum voor het eerst een totaalbeeld getoond van haar omvangrijke en veelzijdige oeuvre uit de jaren 1930-1975, onder de titel Leven voor de fotografie. Wikipedia

Bronnen:

• archiefkaart Stadsarchief Amsterdam
• resources Huygens KNAW
• Biografischportaal.nl
• Wikipedia
• Maria Austria (Marie Oestreicher)
• RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis

Maria Austria was goed bevriend met acteur Rob de Vries (Abraham de Vries), een bekende en geliefde acteur die zij had leren kennen in het verzet. De Vries (1918-1969) was ondermeer te zien in de films Ciske de Rat en De Overval en het toneelstuk Het Dagboek van Anne Frank. In de jaren vijftig was hij directeur van Toneelgroep Theater in Arnhem, daarna van 1961 tot zijn dood directeur van het Nieuw Rotterdams Toneel.