Het Utrechts Kindercomité of kortweg Kindercomité was tijdens de bezetting een Nederlandse verzetsgroep uit Utrecht die enkele honderden joodse kinderen liet onderduiken.
De kindercommissie is in de zomer van 1942 opgericht door Jan Meulenbelt en Rut Matthijsen. Met hulp van deze organisatie en de Amsterdamse studentengroep konden enkele honderden Amsterdamse kinderen onderduiken.
De kindercommissie bestond vooral uit ongehuwde studenten van de Utrechtse Universiteit (opheffing door de bezetter). Sommige mensen bij naam die deze omvatten of waren gerelateerd aan, waren Piet Meerburg, Geert Lubberhuizen, Frits Iordens en Annie de Waard. Naast de ongeveer 400 kinderen die konden onderduiken, waren er ook enkele volwassenen. Om de kinderen weer op het goede spoor te krijgen, om ze te kunnen traceren5 werd vervolgens een nauwgezette administratie gehuisvest in het rooms-katholieke aartsbisschoppelijk paleis van aartsbisschop Johannes de Jong aan de Utrechtse Maliebaan.
Sommige kinderen worden uiteindelijk opgehaald, een aantal leden van het kindercomité is omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De naam voor deze groep bestond pas na de tweede wereldoorlog.
Afbeelding van enkele leden van het Kindercomité, een verzetsgroep in Utrecht die zorg droeg voor het laten onderduiken van joodse kinderen, op de huwelijksreceptie van Geert Lubberhuizen; v.l.n.r. Titie Timmenga, Annie de Waard, dr. Ger Kempe, Manfred Lewinsohn, Olga Hudig, Rut Matthijsen, Dora Mathijssen, Ankie Stork, Ewoud Storm van 's-Gravesande en the couple Vink.
Disclaimer:
- Dit project behandelt de gepubliceerde informatie over deze betrokkenen als objectieve verslaggeving van historische feiten.
- Eventuele bezwaren tegen de plaatsing van een bepaalde naam of foto op dit project zullen onder voorwaarde van aantoonbaar direct familieverwantschap en/of auteursrecht worden gerespecteerd en gehonoreerd.
Copyright:
- Geldt voor alle verstrekte namen op dit project in zijn totaliteit en in combinatie met de daaraan toegevoegde bronverwijzingen. Stichting Neerlandsch Verzetsmonument © 2024
Als initiator en producent van Stichting Neerlandsch Verzetsmonument (S.N.V.) doe ik inmiddels doorlopend onderzoek naar zo'n 60.000 verzetsstrijders. Het verzamelen van zoveel mogelijk bronnen zal het aantal namen in deze lijst niet alleen doen groeien, maar worden zij bovendien verrijkt met talloze gegevens aan biografische achtergronden. Naast de directe nabestaanden en geïnteresseerden kunnen onderzoekers hier terecht voor wetenschappelijke doeleinden.
De stichting tracht haar doel te bereiken onder meer: * door het verder (doen) ontwikkelen, promoten en dagelijks onderhouden van de website; * door het bieden aan nabestaanden van de mogelijkheid om hun verhaal te vertellen op de website; * door het ondersteunen of initiëren van initiatieven met betrekking tot het verzet.“
Al deze diensten worden door mijzelf uitgevoerd op vrijwillige basis. Daar zijn natuurlijk wel de nodige kosten aan verbonden die ik tot op heden voor eigen rekening neem. Mijn basis inkomen is slechts gebaseerd op een WAO uitkering wegens de ziekte Multiples Sclerose. Om van S.N.V. een permanent en belangrijk succes te maken is uw financiële bijdrage zeer welkom, hoe klein het bedrag het ook mag zijn. Alle kleine beetjes helpen!
Stichting Neerlandsch Verzetsmonument is gevestigd te Hallum
KvK nr: 70696373
Hartelijk dank voor uw aandacht,
Dimitri Gazan
| A |
Arntzen, Dina Luberta ‧ 08-03-1923 Amersfoort (UT) ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
De hele familie Arntzen uit Amersfoort, Utrecht, was diep van mening dat de misdaden van de Duitsers tegen de Joden afschuwelijk waren. Als gevolg van deze oprechte overtuiging raakten ze allemaal betrokken bij ondergrondse activiteiten. Hun ouderlijk huis diende als een tussenwoning tussen Utrecht, waar het Utrechts Kindercomite actief was in het redden van Joodse kinderen, en enkele kindertehuizen waar het leven van veel jongeren werd gered.
_ RAN •
Arntzen, Jacob Wilhelm ‧ 17-12-1921 Amersfoort (UT) - d.14-12-2014 ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
_ RAN •
Arntzen sr., Marinus Johan ‧ 07-06-1887 Amsterdam (NH) - 10-02-1971 ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
_ RAN • onlne-begraafplaatsen •
Arntzen jr., Marinus Johannes ‧ 24-11-1919 Amersfoort (UT) - 21-05-2008 ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
_ RAN •
Arntzen-Achterberg, Dina Luberta ‧ 02-11-1885 Amerfoort (UT) - 19-11-1979 ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
_ RAN • onlne-begraafplaatsen •
| B |
Batenburg-Groenendijk, Adriaantje Wilhelmina (Ad) echtgenote van drs. Jacob Frederik Batenburg
_ Verzet en verraad op het Geografisch Instituut in de oorlog • overlijdensadvertentie moeder •
Bergh, Petronella Cornelia (Nel) van den ‧ 16-03-1919 Vreeswijk (UT) - 13-02-1944 Haaren (NB) ‧ p.t.o. Rijssen (OV) ‧
Nel van den Bergh van het kindercomité in Utrecht hielp joodse kinderen onderduiken. Zo verbleef ze in 1943 in het huisje de Zandkoele in het Schwarzwald bij Rijssen, waar ze de onderduikmoeder was van de meisjes Miri en Emi Freibrun uit Amsterdam. Haar verloofde Rachmad Kusumbroto hielp haar daarbij.
_ OGS • RAN • Overlijdensakte •
Bilt, Albertine Maria (Tiny) van de ‧ 18-01-1916 Amsterdam (NH) - 07-02-2001 Maastricht (LB) ‧
Tini verbleef in de zomer van 1942 bij haar ouders in Arnhem toen ze bezoek kregen van Paul Terwindt, lid van het Utrechts Kindercomité, die twee joodse kinderen meebracht om onder te duiken. Ze besloot om met Terwindt samen te gaan werken en waren verzantwoordelijk voor de zorg van 114 joodse kinderen.
_ Gedenkboek VHK p.75 • RAN • Het Verborgen Front p.436 • Archiefkaart A'dam •
| C |
| D |
| E |
Eggink, Wim 03-05-1920 Utrecht - 24-04-1945 Hameln ‧
Aan de Universiteit Utrecht maakte hij al spoedig deel uit van de door dr. Brouwer opgezette verzetsgroep. Eggink leidde al snel het studentenverzet van de Universiteit Utrecht. Hij richtte samen met de Leidse student Han Gelder in oktober 1943 het illegale blad Ons Volk op, dat met 120 exemplaren een van de grootste verzetsbladen van Nederland werd, en was betrokken bij de Parool-groep en het studentenverzetsblad Sol Iustitiae.
| F |
| G |
Geschiere, Lein ‧ 14-11-1911 Grijpskerk (ZL) - 17-04-1997 Goes (ZL) ‧ p.t.o. Terneuzen (ZL) ‧
Verbonden aan het Utrechts Kindercomité boden Bep en Lein onderdak aan joodse gevluchtte kinderen. Naast zijzelf heeft ook haar echtgenoot Luberta (Bep) Jansen (1913-2010) het Verzetsherdenkingskruis mogen ontvangen.
_ Gedenkboek VHK p.112 • RAN • overlijdensadvertentie • overlijdensadvertentie echtgenote •
Geschiere-Jansen, Luberta (Bep) ‧ 24-08-1913 Middelburg (ZL) - 01-01-2010 Zierikzee (ZL) ‧ p.t.o. Terneuzen (ZL) ‧
Verbonden aan het Utrechts Kindercomité boden Bep en Lein onderdak aan joodse gevluchtte kinderen. Naast zijzelf heeft ook haar echtgenoot Lein Geschiere (1911-1997) het Verzetsherdenkingskruis mogen ontvangen.
_ Gedenkboek VHK p.112 • RAN • overlijdensadvertentie echtgenoot • overlijdensadvertentie •
Ginkel, Maria Euphemia (Mies) van ‧ 21-03-1900 Amsterdam -1945 Arhus (DEN) ‧
In het Brabantse dorp Esch kreeg het Kindercomité in juni 1943 de beschikking over het vakantiehuis van een predikant waar vier joodse kinderen werden gehuisvest onder de hoede van een ongehuwd paar, het verradersduo pensionhoudster Mies van Ginkel en Dirk de Ruiter (1888-1943) die zich voordien in Amsterdam hadden beziggehouden met het verstrekken van onderduikadressen aan joden. In juni 1943 is er steeds meer twijfel over de veiligheid van de kinderen. Dat komt omdat Dirk steeds meer met de Duitse Wehrmacht praat. De Utrechtse verzetsploeg vertrouwt het niet en stuurt een knokploeg richting Sint-Michielsgestel. Dirk wordt doodgeschoten. Mies en een gast weten te vluchten. Ze is bij de actie gewond geraakt en wordt in het ziekenhuis in Den Bosch behandeld voor een schotwond. Als ze weg mag, gaat ze naar de politie in Boxtel en vertelt ze wat er gebeurd is.
_ Utrecht in verzet 1940-1945 geschreven door T. Spaans-van der Bijl • Omroep Brabant; Er zaten Joodse kinderen ondergedoken in Sint-Michielsgestel, maar was het wel veilig daar? • ED; Archief Gestelse moord op verrader Dirk de Ruiter na 75 jaar openbaar • De aanslag bij het VCJC Kampeerhuis op 11 juni 1943 • Archiefkaart Amsterdam •
| H |
Hooijkaas-Timmenga, Titia Grietje (Titie) ‧ 21-12-1918 Leeuwarden (FR) ‧
Vrouw van Ernst Frederik Hooijkaas (1902)
_ dbnl • overlijdensadvertentie vader • overlijdensadvertentie schoonvader • geneanet • geboorteadvertentie •
Hudig, Olga
Via het verzet leerden ze elkaar kennen. Johannes Hermanus Wilhelmus (Jo) (1911-1981) van Koeverden zat diep in het verzet, Olga Hudig hielp Joodse kinderen onderduiken en als koerierster transporteerde ze belangrijke informatie en spullen. Voor verzetsorganisaties was het huis in Buren een vrijplaats waar ze belangrijke zaken bespraken. Er was een zender om informatie naar Engeland te sturen en soms zaten er wel tientallen mensen ondergedoken. Na de oorlog zijn ze getrouwd in 1947.
_ parlement.com; Jo van Koeverden • Nieuws 030; Vervalser Rut mathijsen legt krans bij verzetsmonument • Het Parool 03-05-2017; Vergeten verhalen uit de oorlog herleven op Instagram •
| I |
Iordens, Frits Herbert 21-06-1919 Arnhem - 09-03-1944 Hasselt
In 1942 eisten de Duitsers vooral dossiers op van alle studenten aan de Universiteit van Utrecht. Deze registers dreigden te worden gebruikt voor tewerkstelling in Duitsland en vervolgens stak Iordens met enkele anderen in de nacht van 12 op 13 december 1942 het bestuur van het Academiegebouw in brand. Iordens verrichtte ook andere verzetsdaden voor het Utrechts Kindercomité en bracht geallieerde piloten in veiligheid.
| J |
Jong, Jelle de (bron 01, bron 02)
| K |
Kattenburg, Schoontje (Sieny) 19-03-1924 Amsterdam
_ Over het verzet •
Kempe, Gerrit Theodoor (Ger) 11-06-1911 Utrecht - 26-12 1979 Utrecht
Bij een eerste inval in Amsterdam nam een studente van de Universiteit Utrecht (met toestemming van de ouders) in één keer negen joodse kinderen mee, die ze in huis kreeg bij de moeder van medestudent Jan Meulenbelt, die vervolgens op pad werd gestuurd om adressen voor de kinderen te zoeken. Zo kwam hij in contact met Ger Kempe, en samen besloten ze toen het Utrechts Kindercomité op te richten.
| L |
Levinson, Manfred 19-02-1912 Hamburg (Dld) - 13-03-1945 Buchenwald (Dld)
_ Psychotraumanet; Hulp van studenten aan joodse kinderen, 1942-1945 •
Liefferink-Oberman, Ika Wilhelmina Katharina 07-06-1919 ? - 23-01-1987 Amersfoort
Tijdens de oorlog was zij al vroeg actief in het Utrechts Kindercomité. Zij was de dochter van dominee Gerrit Wijnand Oberman die de leider was van een verzetsgroep die zich bezig hield met het helpen in onderduik brengen van Joodse kinderen
_ Predikanten die Joden hielpen •
Lubberhuizen, Geertjan (Geert) 15-03-1916 Schoten - 18-07-1984 Cornamona (Ireland)
Was redacteur van het studentenblad Vox Studiosorum. Nadat hij een discussie hield over de antisemitische film Jud Süss werd het tijdschrift door de bezetter verboden. Daarna begon zijn illegale activiteiten die onder meer culmineerden in de oprichting van uitgeverij De Bezige Bij in 1944. Als lid van de Utrechtse Kinderen hielp hij ongeveer 300 joodse kinderen naar onderduikadressen. Om deze te financieren was de meermaals herdrukte rijmprent, Het lied der achttien doden van Jan Campert.
| M |
Maclaine Pont, Anna Maria (Anne) 28-08-1916 De Bilt - 26-05-1969 Zwolle
_ Vervalser Rut Matthijsen legt krans bij verzetsmonument •
Matthijsen, Rutger (Rut) 31-08-1921 Sumatra - 09-05-2019 Rhoon
_ Wikipedia • Rut Matthijsen 1921-2019 Een bescheiden verzetsman • overlijdensadvertentie moeder • Humanitarisme.nl • Oral history interview with Rut Matthijsen •
Meerburg, Piet 01-09-1919 De Bilt - 11-04-2010 Amsterdam
Meulenbelt, Jan 08-03-1921 Amsterdam - 04-11-2011
| N |
| O |
| P |
| Q |
| R |
Ruiter, Dirk de 02-07-1888 Amsterdam - 11-06-1943 St. Michielsgestel
In het Brabantse dorp Esch kreeg het Kindercomité in juni 1943 de beschikking over het vakantiehuis van een predikant waar vier joodse kinderen werden gehuisvest onder de hoede van een ongehuwd paar, het verradersduo Dirk de Ruiter en pensionhoudster Mies van Ginkel (1900-1945) die zich voordien in Amsterdam hadden beziggehouden met het verstrekken van onderduikadressen aan joden. In juni 1943 is er steeds meer twijfel over de veiligheid van de kinderen. Dat komt omdat Dirk steeds meer met de Duitse Wehrmacht praat. De Utrechtse verzetsploeg vertrouwt het niet en stuurt een knokploeg richting Sint-Michielsgestel. Dirk wordt doodgeschoten. Mies en een gast weten te vluchten. Ze is bij de actie gewond geraakt en wordt in het ziekenhuis in Den Bosch behandeld voor een schotwond. Als ze weg mag, gaat ze naar de politie in Boxtel en vertelt ze wat er gebeurd is.
_ Utrecht in verzet 1940-1945 geschreven door T. Spaans-van der Bijl • Omroep Brabant; Er zaten Joodse kinderen ondergedoken in Sint-Michielsgestel, maar was het wel veilig daar? • ED; Archief Gestelse moord op verrader Dirk de Ruiter na 75 jaar openbaar • De aanslag bij het VCJC Kampeerhuis op 11 juni 1943 • Archiefkaart Amsterdam •
| S |
Finkelstein, Adeline Bertha Peppy ‧ 11-02-1920 Berlijn (DE) - 23-10-2002 Oosterbeek (GL)
Als student aan de Universiteit van Amsterdam kwam ze in aanraking met Jan Meulenbelt (1921-2011), die haar hulp vroeg bij zijn verzetswerk omdat ze de Duitse taal machtig was. Aanvankelijk werkte zij als koerierster en langzamerhand ging ze ook voedselbonnen vergaren. Later raakte zij zijdelings betrokken bij het Utrechts Kindercomité en hielp Joodse kinderen te laten onderduiken. Na de oorlog huwde zij met verzetsman Machiel Jan (Chiel) Salomé (1912-1990).
_ Wikipedia • De Vriendenkring; Maandblad van het Religieus Genootschap der Vrienden (Quakers) ; 90e jaargang nr. 7, juli/augustus. 2019: Uitreiking van de oorkonde voor haar werk voor Joodse kinderen en in het verzet •
Sergeant-Richter, Gerardina Wilhelmina Christina (Gerda) 07-07-1898 Amsterdam - 20-12-1983 Amsterdam
Was wijkverzorgster in de Indische buurt waar ze zich vooral bezighield met het verstrekken van bonkaarten en het inzamelen van gelden voor onderduikers. Haar man Eduardus Jacobus Sergeant hielp haar daarbij. Ze hielp verschillende Joodse kinderen onder water te zetten nadat ze waren gered uit de Nederlandse Schouwburg (zie ook project Groep 2000). Ook namen ze twee joodse kinderen in huis van wie de ouders al waren weggevoerd.
Dikker, Machiel Simon (Max) ‧ 15-01-1915 Amsterdam - 11-05-1980 Amsterdam ‧ PP2
Max en Len kwamen we in contact met Dora Matthijssen, een Utrechtse studente uit de groep van het Utrechts Kindercomité van Geertjan Lubberhuizen. Zij bezorgde ons betrouwbare papieren. Mijn man begon direct in haar groep te werken. Dat was een humanitaire verzetsgroep die voor papieren, voedsel en huisvesting zorgde.
_ Archiefkaart A'dam • De Groene Amsterdammer; Len dikker, kinderhelpster •
Dikker-Spier, Hélène (Len) ‧ 26-03-1921 Amsterdam ‧ p.t.o. Amsterdam (NH) ‧
Len en haar man Machiel Simon (Max) Dikker (1915-1980) kwamen in contact met Dora Matthijssen, een Utrechtse studente uit de groep van Geertjan (Geer) Lubberhuizen 1921-2019). Zij bezorgde in Amsterdam ons betrouwbare papieren. Max begon direct in haar groep te werken. Dat was een humanitaire verzetsgroep die voor papieren, voedsel en huisvesting zorgde. Len onderhield het contact met joodse kinderen in Limburg. Iedere veertien dagen kwam ze in Amsterdam en nam zo nu en dan een joods kind mee naar Limburg. In Amsterdam regelde ze alle mogelijke dingen en bezorgde spullen bij ondergedoken joden.
_ Archiefkaart A'dam; echtgenoot • De Groene Amsterdammer; Len dikker, kinderhelpster • Joden in Nederland •
Stork, Ankie 08-11-1921 Hengelo - 23-11-2015 Enschede
Storm van 's-Gravesande, Ewoud
Betrokken bij het Kindercomité.
_ Beeldbank Utrechts archief •
Süskind, Walter ‧ 29-10-1906 Lüdenscheid (DU) - 28-02-1945 Mid Europa ‧
Zette samen met andere studenten het zogenaamde Utrechts Kindercomité op. Hij onderhield contact met Walter Süskinden werkte daartoe ook samen met de verzetsgroep Naamloze Vennootschap uit Amsterdam. Hij was niet alleen actief als redder van Joodse kinderen. Ook hielp hij in de Hongerwinter mee met de transporten van ondervoede Amsterdamse kinderen naar Friesland.
_ Wikipedia • Westerbork portretten •
| T |
Tellegen, Maria Anne ‧ 30-12-1893 Arnhem (GL) - 23-04-1976 Amsterdam (NH) ‧
Tellegen maakte zich sterk voor het onderbrengen van Joodse kinderen bij gezinnen op het platteland, in samenwerking met het Utrechts Kindercomité.
_ Huygens • Parlement.com • Historisch Nieuwsblad •
Terwindt, Paul Willem ‧ 25-11-1903 Arnhem (OV) - 26-10-1968 Zaltbommel (GL) ‧
| U |
| V |
Veen, Nico van der 18-06-1916 Utrecht - 20-04-1962 Zaandam
Verheus-van Lier, Geertruida Elisabeth (Trui) ‧ 13-11-1914 Utrecht (UT) - 29-11-2002 Bilthoven (UT) ‧
Trui was gehuwd met verzetsstrijder Joost Verheus en leidde kinderdagverblijf Kindjeshaven te Utrecht met Henriette (Jet) Berdenis van Berlekom (1920-2010). Via haar broer Lambertus (Bertus) van Lier (1906-1972) in augustus 1941 het verzoek kreeg een driejarige Joodse tweeling uit Amsterdam op te nemen. Met de toenemende anti-Joodse maatregelen nam ook de vraag naar onderduikplekken snel toe. Via haar contacten bij de universiteit raakte Trui van Lier vanaf het najaar van 1942 betrokken bij het reddingswerk van het Utrechts Kindercomité: een studentengroep die voornamelijk Joodse kinderen uit Amsterdam probeerde weg te sluizen. Onder leiding van Trui groeide Kindjeshaven uit tot een doorgangshuis voor kinderen voor wie nog geen permanent onderduikadres was gevonden. Naast zijzelf heeft ook haar toenmalig echtgenoot Joost Verheus (1915-1979) het Verzetsherdenkingskruis mogen ontvangen.
_ Wikipedia • Huygens • Gedenkboek VHK p.161 •
Voûte, Henriette “Hetty” 12-06-1918 Utrecht - 16-01-1999 Amsterdam
Vries, Abraham (Rob) de ‧ 09-06-1918 Amsterdam (NH) - 09-07-1969 Amsterdam (NH) ‧
Rob maakte deel uit van de verzetsgroep Luctor et Emergo, die de verantwoordelijkheid droeg voor de vervalsing van zo'n tweeduizend persoonsbewijzen, en hulp bood aan neergestorte geallieerde piloten. De Vries hielp ook bij de ontsnapping van joodse kinderen uit de Hollandsche Schouwburg.
_ Wikipedia • Archiefkaarten A'dam •
| W |
Waard, Annie de 1916 - 2000
Söhnlein, Gisela ‧ 05-10-1921 Santiago (Chile) - 16-11-2021 ‧
In 1940 begon ze rechten te studeren in Amsterdam, waar ze na de zomervakantie van 1942 een van de belangrijkste schakels werd tussen het Utrechts Kindercommite en de Amsterdamse Studentengroep. Met connecties in beide steden was Gisela de ideale persoon voor de baan. Aanvankelijk was het de taak van Gisela om informatie van de groep van Meerburg in Amsterdam door te geven over het aantal te leveren kinderen in de regio Utrecht.
_ interview • RAN • Verzetsvrouw Gisela Wieberdink overleden op 100-jarige leeftijd •
| X |
| Y |
| Z |
Bronnen:
- Photo Archive: Letter from the "Het Kinder-Comite" (The Children's Committee) in Amsterdam to Arthur Lichtenstein regarding a temporary residence permit for his sister Ilse Lichtenstein.
- National Holocaust Memorial Hollandsche Schouwburg
- NULL TOLERANZ FÜR NAZIS
Project status:
Update: 25-10-2023
Start project: 12 juli 2015
Maker project: Dimitri Gazan
Profielen toegevoegd: 35 / 35
Het Utrechts Kindercomité of kortweg Kindercomité was tijdens de bezetting een Nederlandse verzetsgroep uit Utrecht die enkele honderden joodse kinderen liet onderduiken.
De kindercommissie is in de zomer van 1942 opgericht door Jan Meulenbelt en Rut Matthijsen. Met hulp van deze organisatie en de Amsterdamse studentengroep konden enkele honderden Amsterdamse kinderen onderduiken.
De kindercommissie bestond vooral uit ongehuwde studenten van de Utrechtse Universiteit (opheffing door de bezetter). Sommige mensen bij naam die deze omvatten of waren gerelateerd aan, waren Piet Meerburg, Geert Lubberhuizen, Frits Iordens en Annie de Waard. Naast de ongeveer 400 kinderen die konden onderduiken, waren er ook enkele volwassenen. Om de kinderen weer op het goede spoor te krijgen, om ze te kunnen traceren5 werd vervolgens een nauwgezette administratie gehuisvest in het rooms-katholieke aartsbisschoppelijk paleis van aartsbisschop Johannes de Jong aan de Utrechtse Maliebaan.
Sommige kinderen worden uiteindelijk opgehaald, een aantal leden van het kindercomité is omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De naam voor deze groep bestond pas na de tweede wereldoorlog.
Afbeelding van enkele leden van het Kindercomité, een verzetsgroep in Utrecht die zorg droeg voor het laten onderduiken van joodse kinderen, op de huwelijksreceptie van Geert Lubberhuizen; v.l.n.r. Titie Timmenga, Annie de Waard, dr. Ger Kempe, Manfred Lewinsohn, Olga Hudig, Rut Matthijsen, Dora Mathijssen, Ankie Stork, Ewoud Storm van 's-Gravesande en the couple Vink.
Disclaimer: Dit project behandelt de gepubliceerde informatie over de profielen als objectieve registratie van historische feiten.
Als initiator en producent van Stichting Neerlandsch Verzetsmonument (S.N.V.) doe ik inmiddels doorlopend onderzoek naar zo'n 40.000 verzetsstrijders. Het verzamelen van zoveel mogelijk bronnen zal het aantal namen in deze lijst niet alleen doen groeien, maar worden zij bovendien verrijkt met talloze gegevens aan biografische achtergronden. Naast de directe nabestaanden en geïnteresseerden kunnen onderzoekers hier terecht voor wetenschappelijke doeleinden.
De stichting tracht haar doel te bereiken onder meer:
- door het verder (doen) ontwikkelen, promoten en dagelijks onderhouden van de website;
- door het bieden aan nabestaanden van de mogelijkheid om hun verhaal te vertellen op de website;
- door het ondersteunen of initiëren van initiatieven met betrekking tot het verzet.“
Al deze diensten worden door mijzelf uitgevoerd op vrijwillige basis. Daar zijn natuurlijk wel de nodige kosten aan verbonden die ik tot op heden voor eigen rekening neem. Mijn basis inkomen is slechts gebaseerd op een WAO uitkering wegens de ziekte Multiples Sclerose. Om van S.N.V. een permanent en belangrijk succes te maken is uw financiële bijdrage zeer welkom, hoe klein het bedrag het ook mag zijn. Alle kleine beetjes helpen!
Stichting Neerlandsch Verzetsmonument is gevestigd te Enkhuizen
KvK nr: 70696373
Hartelijk dank voor uw aandacht,
Dimitri Gazan
Gebruik de sneltoetscombinatie om snel te zoeken in de lijst:
| A |
Arntzen, Dina Luberta ‧ 08-03-1923 ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
De hele familie Arntzen uit Amersfoort, Utrecht, was diep van mening dat de misdaden van de Duitsers tegen de Joden afschuwelijk waren. Als gevolg van deze oprechte overtuiging raakten ze allemaal betrokken bij ondergrondse activiteiten. Hun ouderlijk huis diende als een tussenwoning tussen Utrecht, waar het Utrechts Kindercomite actief was in het redden van Joodse kinderen, en enkele kindertehuizen waar het leven van veel jongeren werd gered.
_ RAN •
Arntzen, Jacob Wilhelm ‧ 17-12-1921 - d.14-12-2014 ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
_ RAN •
Arntzen sr., Marinus Johan ‧ 07-06-1887 - 10-02-1971 ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
_ RAN • onlne-begraafplaatsen •
Arntzen jr., Marinus Johannes ‧ 24-11-1919 - 21-05-2008 ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
_ RAN •
Arntzen-Achterberg, Dina Luberta ‧ 02-11-1885 - 19-11-1979 ‧ p.t.o. Amersfoort (UT) ‧
_ RAN • onlne-begraafplaatsen •
| B |
Adriaantje Wilhelmina (Ad) Batenburg-Groenendijk echtgenote van drs. Jacob Frederik Batenburg
_ Verzet en verraad op het Geografisch Instituut in de oorlog • overlijdensadvertentie moeder •
Petronella Cornelia (Nel) van den Bergh ‧ 16-03-1919 Vreeswijk (UT) - 13-02-1944 Haaren (NB) ‧ p.t.o. Rijssen (OV) ‧
Nel van den Bergh van het kindercomité in Utrecht hielp joodse kinderen onderduiken. Zo verbleef ze in 1943 in het huisje de Zandkoele in het Schwarzwald bij Rijssen, waar ze de onderduikmoeder was van de meisjes Miri en Emi Freibrun uit Amsterdam. Haar verloofde Rachmad Kusumbroto hielp haar daarbij.
_ OGS • RAN • Overlijdensakte •
Bilt, Albertine Maria (Tiny) van de ‧ 18-01-1916 Amsterdam (NH) - 07-02-2001 Maastricht (LB) ‧
Tini verbleef in de zomer van 1942 bij haar ouders in Arnhem toen ze bezoek kregen van Paul Terwindt, lid van het Utrechts Kindercomité, die twee joodse kinderen meebracht om onder te duiken. Ze besloot om met Terwindt samen te gaan werken en waren verzantwoordelijk voor de zorg van 114 joodse kinderen.
_ Gedenkboek VHK p.75 • RAN • Het Verborgen Front p.436 • Archiefkaart A'dam •
| C |
| D |
| E |
Eggink, Wim 03-05-1920 Utrecht - 24-04-1945 Hameln ‧
Aan de Universiteit Utrecht maakte hij al spoedig deel uit van de door dr. Brouwer opgezette verzetsgroep. Eggink leidde al snel het studentenverzet van de Universiteit Utrecht. Hij richtte samen met de Leidse student Han Gelder in oktober 1943 het illegale blad Ons Volk op, dat met 120 exemplaren een van de grootste verzetsbladen van Nederland werd, en was betrokken bij de Parool-groep en het studentenverzetsblad Sol Iustitiae.
| F |
| G |
Geschiere, Lein ‧ 14-11-1911 Grijpskerk (ZL) - 17-04-1997 Goes (ZL) ‧ p.t.o. Terneuzen (ZL) ‧
Verbonden aan het Utrechts Kindercomité boden Bep en Lein onderdak aan joodse gevluchtte kinderen. Naast zijzelf heeft ook haar echtgenoot Luberta (Bep) Jansen (1913-2010) het Verzetsherdenkingskruis mogen ontvangen.
_ Gedenkboek VHK p.112 • RAN • overlijdensadvertentie • overlijdensadvertentie echtgenote •
Geschiere-Jansen, Luberta (Bep) ‧ 24-08-1913 Middelburg (ZL) - 01-01-2010 Zierikzee (ZL) ‧ p.t.o. Terneuzen (ZL) ‧
Verbonden aan het Utrechts Kindercomité boden Bep en Lein onderdak aan joodse gevluchtte kinderen. Naast zijzelf heeft ook haar echtgenoot Lein Geschiere (1911-1997) het Verzetsherdenkingskruis mogen ontvangen.
_ Gedenkboek VHK p.112 • RAN • overlijdensadvertentie echtgenoot • overlijdensadvertentie •
Ginkel, Maria Euphemia (Mies) van ‧ 21-03-1900 Amsterdam -1945 Arhus (DEN) ‧
In het Brabantse dorp Esch kreeg het Kindercomité in juni 1943 de beschikking over het vakantiehuis van een predikant waar vier joodse kinderen werden gehuisvest onder de hoede van een ongehuwd paar, het verradersduo pensionhoudster Mies van Ginkel en Dirk de Ruiter (1888-1943) die zich voordien in Amsterdam hadden beziggehouden met het verstrekken van onderduikadressen aan joden. In juni 1943 is er steeds meer twijfel over de veiligheid van de kinderen. Dat komt omdat Dirk steeds meer met de Duitse Wehrmacht praat. De Utrechtse verzetsploeg vertrouwt het niet en stuurt een knokploeg richting Sint-Michielsgestel. Dirk wordt doodgeschoten. Mies en een gast weten te vluchten. Ze is bij de actie gewond geraakt en wordt in het ziekenhuis in Den Bosch behandeld voor een schotwond. Als ze weg mag, gaat ze naar de politie in Boxtel en vertelt ze wat er gebeurd is.
_ Utrecht in verzet 1940-1945 geschreven door T. Spaans-van der Bijl • Omroep Brabant; Er zaten Joodse kinderen ondergedoken in Sint-Michielsgestel, maar was het wel veilig daar? • ED; Archief Gestelse moord op verrader Dirk de Ruiter na 75 jaar openbaar • De aanslag bij het VCJC Kampeerhuis op 11 juni 1943 • Archiefkaart Amsterdam •
| H |
Hooijkaas-Timmenga, Titia Grietje (Titie) ‧ 21-12-1918 Leeuwarden (FR) ‧
Vrouw van Ernst Frederik Hooijkaas (1902)
_ dbnl • overlijdensadvertentie vader • overlijdensadvertentie schoonvader • geneanet • geboorteadvertentie •
Hudig, Olga
Via het verzet leerden ze elkaar kennen. Johannes Hermanus Wilhelmus (Jo) (1911-1981) van Koeverden zat diep in het verzet, Olga Hudig hielp Joodse kinderen onderduiken en als koerierster transporteerde ze belangrijke informatie en spullen. Voor verzetsorganisaties was het huis in Buren een vrijplaats waar ze belangrijke zaken bespraken. Er was een zender om informatie naar Engeland te sturen en soms zaten er wel tientallen mensen ondergedoken. Na de oorlog zijn ze getrouwd in 1947.
_ parlement.com; Jo van Koeverden • Nieuws 030; Vervalser Rut mathijsen legt krans bij verzetsmonument • Het Parool 03-05-2017; Vergeten verhalen uit de oorlog herleven op Instagram •
| I |
Frits Herbert Iordens 21-06-1919 Arnhem - 09-03-1944 Hasselt
In 1942 eisten de Duitsers vooral dossiers op van alle studenten aan de Universiteit van Utrecht. Deze registers dreigden te worden gebruikt voor tewerkstelling in Duitsland en vervolgens stak Iordens met enkele anderen in de nacht van 12 op 13 december 1942 het bestuur van het Academiegebouw in brand. Iordens verrichtte ook andere verzetsdaden voor het Utrechts Kindercomité en bracht geallieerde piloten in veiligheid.
| J |
Jelle de Jong (bron 01, bron 02)
| K |
Kattenburg, Schoontje (Sieny) 19-03-1924 Amsterdam
_ Over het verzet •
Kempe, Gerrit Theodoor (Ger) 11-06-1911 Utrecht - 26-12 1979 Utrecht
Bij een eerste inval in Amsterdam nam een studente van de Universiteit Utrecht (met toestemming van de ouders) in één keer negen joodse kinderen mee, die ze in huis kreeg bij de moeder van medestudent Jan Meulenbelt, die vervolgens op pad werd gestuurd om adressen voor de kinderen te zoeken. Zo kwam hij in contact met Ger Kempe, en samen besloten ze toen het Utrechts Kindercomité op te richten.
| L |
Levinson, Manfred 19-02-1912 Hamburg - 13-03-1945 Buchenwald
Liefferink-Oberman, Ika Wilhelmina Katharina 07-06-1919 ? - 23-01-1987 Amersfoort
Tijdens de oorlog was zij al vroeg actief in het Utrechts Kindercomité. Zij was de dochter van dominee Gerrit Wijnand Oberman die de leider was van een verzetsgroep die zich bezig hield met het helpen in onderduik brengen van Joodse kinderen
_ Predikanten die Joden hielpen •
Lubberhuizen, Geertjan (Geert) 15-03-1916 Schoten - 18-07-1984 Cornamona (Ireland)
Was redacteur van het studentenblad Vox Studiosorum. Nadat hij een discussie hield over de antisemitische film Jud Süss werd het tijdschrift door de bezetter verboden. Daarna begon zijn illegale activiteiten die onder meer culmineerden in de oprichting van uitgeverij De Bezige Bij in 1944. Als lid van de Utrechtse Kinderen hielp hij ongeveer 300 joodse kinderen naar onderduikadressen. Om deze te financieren was de meermaals herdrukte rijmprent, Het lied der achttien doden van Jan Campert.
| M |
Anna Maria “Anne“ Maclaine Pont, 28-08-1916 De Bilt - 26-05-1969 Zwolle
_ Vervalser Rut Matthijsen legt krans bij verzetsmonument •
Matthijsen, Rutger (Rut) 31-08-1921 Sumatra - 09-05-2019 Rhoon
_ Wikipedia • Rut Matthijsen 1921-2019 Een bescheiden verzetsman • overlijdensadvertentie moeder • Humanitarisme.nl • Oral history interview with Rut Matthijsen •
Meerburg, Piet 01-09-1919 De Bilt - 11-04-2010 Amsterdam
Meulenbelt, Jan 08-03-1921 Amsterdam - 04-11-2011
| N |
| O |
| P |
| Q |
| R |
Ruiter, Dirk de 02-07-1888 Amsterdam - 11-06-1943 St. Michielsgestel
In het Brabantse dorp Esch kreeg het Kindercomité in juni 1943 de beschikking over het vakantiehuis van een predikant waar vier joodse kinderen werden gehuisvest onder de hoede van een ongehuwd paar, het verradersduo Dirk de Ruiter en pensionhoudster Mies van Ginkel (1900-1945) die zich voordien in Amsterdam hadden beziggehouden met het verstrekken van onderduikadressen aan joden. In juni 1943 is er steeds meer twijfel over de veiligheid van de kinderen. Dat komt omdat Dirk steeds meer met de Duitse Wehrmacht praat. De Utrechtse verzetsploeg vertrouwt het niet en stuurt een knokploeg richting Sint-Michielsgestel. Dirk wordt doodgeschoten. Mies en een gast weten te vluchten. Ze is bij de actie gewond geraakt en wordt in het ziekenhuis in Den Bosch behandeld voor een schotwond. Als ze weg mag, gaat ze naar de politie in Boxtel en vertelt ze wat er gebeurd is.
_ Utrecht in verzet 1940-1945 geschreven door T. Spaans-van der Bijl • Omroep Brabant; Er zaten Joodse kinderen ondergedoken in Sint-Michielsgestel, maar was het wel veilig daar? • ED; Archief Gestelse moord op verrader Dirk de Ruiter na 75 jaar openbaar • De aanslag bij het VCJC Kampeerhuis op 11 juni 1943 • Archiefkaart Amsterdam •
| S |
Finkelstein, Adeline Bertha Peppy ‧ 11-02-1920 Berlijn (DE) - 23-10-2002 Oosterbeek (GL)
Als student aan de Universiteit van Amsterdam kwam ze in aanraking met Jan Meulenbelt (1921-2011), die haar hulp vroeg bij zijn verzetswerk omdat ze de Duitse taal machtig was. Aanvankelijk werkte zij als koerierster en langzamerhand ging ze ook voedselbonnen vergaren. Later raakte zij zijdelings betrokken bij het Utrechts Kindercomité en hielp Joodse kinderen te laten onderduiken. Na de oorlog huwde zij met verzetsman Machiel Jan (Chiel) Salomé (1912-1990).
_ Wikipedia • De Vriendenkring; Maandblad van het Religieus Genootschap der Vrienden (Quakers) ; 90e jaargang nr. 7, juli/augustus. 2019: Uitreiking van de oorkonde voor haar werk voor Joodse kinderen en in het verzet •
Sergeant-Richter, Gerardina Wilhelmina Christina (Gerda) 07-07-1898 Amsterdam - 20-12-1983 Amsterdam
Was wijkverzorgster in de Indische buurt waar ze zich vooral bezighield met het verstrekken van bonkaarten en het inzamelen van gelden voor onderduikers. Haar man Eduardus Jacobus Sergeant hielp haar daarbij. Ze hielp verschillende Joodse kinderen onder water te zetten nadat ze waren gered uit de Nederlandse Schouwburg (zie ook project Groep 2000). Ook namen ze twee joodse kinderen in huis van wie de ouders al waren weggevoerd.
Dikker, Machiel Simon (Max) ‧ 15-01-1915 Amsterdam - 11-05-1980 Amsterdam ‧ PP2
Max en Len kwamen we in contact met Dora Matthijssen, een Utrechtse studente uit de groep van het Utrechts Kindercomité van Geertjan Lubberhuizen. Zij bezorgde ons betrouwbare papieren. Mijn man begon direct in haar groep te werken. Dat was een humanitaire verzetsgroep die voor papieren, voedsel en huisvesting zorgde.
_ Archiefkaart A'dam • De Groene Amsterdammer; Len dikker, kinderhelpster •
Dikker-Spier, Hélène (Len) ‧ 26-03-1921 Amsterdam ‧ p.t.o. Amsterdam (NH) ‧
Len en haar man Machiel Simon (Max) Dikker (1915-1980) kwamen in contact met Dora Matthijssen, een Utrechtse studente uit de groep van Geertjan (Geer) Lubberhuizen 1921-2019). Zij bezorgde in Amsterdam ons betrouwbare papieren. Max begon direct in haar groep te werken. Dat was een humanitaire verzetsgroep die voor papieren, voedsel en huisvesting zorgde. Len onderhield het contact met joodse kinderen in Limburg. Iedere veertien dagen kwam ze in Amsterdam en nam zo nu en dan een joods kind mee naar Limburg. In Amsterdam regelde ze alle mogelijke dingen en bezorgde spullen bij ondergedoken joden.
_ Archiefkaart A'dam; echtgenoot • De Groene Amsterdammer; Len dikker, kinderhelpster • Joden in Nederland •
Stork, Ankie 08-11-1921 Hengelo - 23-11-2015 Enschede
Storm van 's-Gravesande, Ewoud
Betrokken bij het Kindercomité.
_ Beeldbank Utrechts archief •
Süskind, Walter ‧ 29-10-1906 Lüdenscheid (DU) - 28-02-1945 Mid Europa ‧
Zette samen met andere studenten het zogenaamde Utrechts Kindercomité op. Hij onderhield contact met Walter Süskinden werkte daartoe ook samen met de verzetsgroep Naamloze Vennootschap uit Amsterdam. Hij was niet alleen actief als redder van Joodse kinderen. Ook hielp hij in de Hongerwinter mee met de transporten van ondervoede Amsterdamse kinderen naar Friesland.
_ Wikipedia • Westerbork portretten •
| T |
Tellegen, Marie-Anne 30-12-1893 Arnhem - 23-04-1976 Amsterdam
Terwindt, Paul
| U |
| V |
Veen, Nico van der 18-06-1916 Utrecht - 20-04-1962 Zaandam
Verheus-van Lier, Geertruida Elisabeth (Trui) ‧ 13-11-1914 Utrecht (UT) - 29-11-2002 Bilthoven (UT) ‧
Trui was gehuwd met verzetsstrijder Joost Verheus en leidde kinderdagverblijf Kindjeshaven te Utrecht met Henriette (Jet) Berdenis van Berlekom (1920-2010). Via haar broer Lambertus (Bertus) van Lier (1906-1972) in augustus 1941 het verzoek kreeg een driejarige Joodse tweeling uit Amsterdam op te nemen. Met de toenemende anti-Joodse maatregelen nam ook de vraag naar onderduikplekken snel toe. Via haar contacten bij de universiteit raakte Trui van Lier vanaf het najaar van 1942 betrokken bij het reddingswerk van het Utrechts Kindercomité: een studentengroep die voornamelijk Joodse kinderen uit Amsterdam probeerde weg te sluizen. Onder leiding van Trui groeide Kindjeshaven uit tot een doorgangshuis voor kinderen voor wie nog geen permanent onderduikadres was gevonden. Naast zijzelf heeft ook haar toenmalig echtgenoot Joost Verheus (1915-1979) het Verzetsherdenkingskruis mogen ontvangen.
_ Wikipedia • Huygens • Gedenkboek VHK p.161 •
Voûte, Henriette (Hetty) ‧ 12-06-1918 Utrecht (UT) - 16-01-1999 Amsterdam (UT) ‧
Hetty verspreidde het door haar broers opgerichte verzetsblad Bulletin, en ze bespioneerde bij Noordwijk enige tijd de Duitse verdedigingswerken. Als lid van het Utrechts Kindercomité hielp ze kinderen die weggesmokkeld waren uit de Hollandsche Schouwburg die gold als verzamelplek voor Joden voordat ze naar Kamp Westerbork werden doorgestuurd.
_ Wikipedia - Het Utrechts Kindercomité • RAN • Psychotraumanet • Huygens •
Vries, Abraham (Rob) de ‧ 09-06-1918 Amsterdam (NH) - 09-07-1969 Amsterdam (NH) ‧
Rob maakte deel uit van de verzetsgroep Luctor et Emergo, die de verantwoordelijkheid droeg voor de vervalsing van zo'n tweeduizend persoonsbewijzen, en hulp bood aan neergestorte geallieerde piloten. De Vries hielp ook bij de ontsnapping van joodse kinderen uit de Hollandsche Schouwburg.
_ Wikipedia • Archiefkaarten A'dam •
| W |
Waard, Annie de 1916 - 2000
Söhnlein, Gisela ‧ 05-10-1921 Santiago (Chile) ‧
In 1940 begon ze rechten te studeren in Amsterdam, waar ze na de zomervakantie van 1942 een van de belangrijkste schakels werd tussen het Utrechts Kindercommite en de Amsterdamse Studentengroep. Met connecties in beide steden was Gisela de ideale persoon voor de baan. Aanvankelijk was het de taak van Gisela om informatie van de groep van Meerburg in Amsterdam door te geven over het aantal te leveren kinderen in de regio Utrecht.
| X |
| Y |
| Z |
Bronnen:
- Photo Archive: Letter from the "Het Kinder-Comite" (The Children's Committee) in Amsterdam to Arthur Lichtenstein regarding a temporary residence permit for his sister Ilse Lichtenstein.
- National Holocaust Memorial Hollandsche Schouwburg
- NULL TOLERANZ FÜR NAZIS
Project status:
Update: 12-04-2021
Start project: 12 juli 2015
Maker project: Dimitri Gazan
Profielen toegevoegd: 24 / 30